حسن طاهرخانی - استادیار، گروه عمران، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
حامد سلامی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی زنجان، زنجان، ایران

به دلیل کاهش شدید مقاومت و قابلیت تورم در حضور آب، خاک رس یکی از خاکهای مسئله دار در راهسازی است. با این حال، درخیلی از مناطق، خاک رس تشکیل دهنده اصلی خاکهای بسترراه است. یکی از راهکارهای کاهش مشکلات مربوط به خاک رس تثبیت با مواد افزودنیاست. از عوامل موثر در انتخاب نوع ماده تثبیت کننده، تاثیرآن برخصوصیات فیزیکی و مکانیکی خاک مورد نظر در جهت رسیدن به اهداف تثبیت است. این مقاله، نتایج یک مطالعه آزمایشگاهی،که درآن اثرات دو ماده تثبیت کننده متعارف آهک و سیمان، و یک تثبیت کننده پلیمری به نام CBR PLUS ، برروی یک نوع خاک رس بررسی شده اند را تشریح می کند. درصدهای مختلفیاز هر کی از مواد تثبیت کننده به خاک مورد نظر اضافه شده و خصوصیات تراکم، حدود اتربرگ، مقاومت فشاری، نسبت باربری کالیفرنیا درحالت خشک و اشباع و نفوذپذیری خاک تثبیت شدهمورد ارزیابی قرارگرفته اند. نتایج نشان دهنده این است که CBR PLUS وسیمان دامنه خمیری خاک را از 16 به 9 کاهش می دهند، ولی آهک آن را تا 13 کاهش می دهد. همچنین، اثر CBRPLUS درکاهش نفوذ پذیری بیش از سیمان وآهک است. بیشترین افزایش مقاومت مربوط به افزودنی سیمان است که مقاومت تک محوری را از 55 / 1 به 2/ 5 کیلوگرم بر سانتی متر مربع افزایش می دهد. بالاترین نسبت CBR اشباع به CBR خشک با تثبیت کننده آهک وبه مقدار 40 % به دست می آید.

خاک رس، سیمان، آهک، CBR PLUS