مهین ناز میر دهقان - استادیار گروه زبان شناسی،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
آسیه ایمانی - کارشناس ارشد زبان شناسی،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

این پژوهشی بررسی موردی تفاوت های جنسیتی زبانی در کودک دوقلوی دختر و پسر است که در به کار گیری دایرهٔ واژگان فارسی انجام شده است. این پژوهشی تو حصیفی - تحلیلی در چارچوب فهرست تکامل رشد ارتباطی مک آرتور - بیتز (سی. دی.آی) انجام شده و در آن، دایرهٔ واژگانی دوقلوهای مورد بررسی در ۲۲ دستهٔ واژگانی و ۲ دسته افزون بر چهارچوب تحقیقی، تحلیل شده است. پیکرهٔ زبانی، گفتار روزمرهٔ دوقلوهاست که با استفاده از ضبط صدا (در کل ه ۳ه ۲ واژه) دسته بندی، و بسامد وقوع آنان در هر دسته واژگانی محاسبه شده است. در ادامه، تحلیل دادهها با استفاده از آزمون تی وابسته انجام شده است. نتایج آزمون تی وابسته نشان میدهد فقط در دسته های واژگانی ۹، ۱۰ و ۱۹ و نمره کل مقیاس (نمودار ۱ و جدول ۲۹)، میان میانگین عملکرد دوقلوها تفاوتی معنادار وجود دارد ( ه ۰/ ۰ >p) و در سایر موارد میانگین عملکرد آنها بسیار نزدیک به یکدیگر است. همچنین در تمام موارد معناداری تفاوت، میانگین عملکرد آرشام (پسر) بزرگتر از آرشیدا (دختر) است که عملکرد بهتر وی را در این خرده مقیاسها نشان میدهد. در دسته های ۲ و ۱۳ عملکرد آنها و در نتیجه میانگین یکسان است. سایر تفاوتها و شباهتهای موجود در دایره واژگان آنها عبارتاند از: ۱. دستهٔ واژگانی افعال در دایرهٔ واژگان هر دو از بالاترین بسامد برخوردار است؛ ۲. دستهٔ واژگانی کلمات انتزاعی برای هر دو از کمترین بسامد برخوردار است و ۳.گستردگی و تنوع دایرهٔ واژگان در کودک پسر بیشتر است (از مجموع پیکرد، ه ۹/۲ ه در حصل به پسر و43/74 درصد به دختر اختصاص دارد.

فراگیری زبان کودک ،چارچوب فهرست تکامل رشد ارتباطی مک آرتور-بینز، دسته بندی دایره واژگانی،تفاوت جنسیتی