فردوس آقاگل زاده - دانشیار گروه زبان شناسی همگانی ،دانشکده علوم انسانی،دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران

در تحقیقات تحلیل گفتمان انتقادی اصطلاح تخصصی «ساخت های زبانی ایدئولوژیک» مفهموی بنیادی است که در نزد محققان تحلیل گفتمان مفهومی انتزاعی و مبهم است و تحقیق حاضر با روش تحلیلی توصیفی در صدد حل این مسئله در قالب پرسشهای زیر است: ساخت زبانی و ایدئولوژی و به دنبال آن ساخت زبانی ایدئولوژیک چیست، و چگونه تعریف می شوند، چگونه در متون، بازنمایی و عینیت می یابند و بالاخره تحلیلگر تحلیل گفتمان انتقادی با استفاده از چه مفاهیم نظری و راهبردهایی میتواند به : d ،این گونه ساختها را تحلیل کند؟ ساختهای زبانی نمودهای عینی نظام های آوایی و واجی ساختواژهای، نحوی و گفتمانی و کاربرد شناختی هر زبان هستند و ایدئولوژی ها، نظام های عقاید،باورها 9 باید 9 نباید هایی هستند که اشتراکانت گروههای اجتماعی شناختی منعکس میکنند.. ساختهای زبانی ایدئولوژیک آن دسته از ساخت های زبانی هستند که علاوه بر معنای کنش بیانی در گفتمان خاصی، معانی کنش منظور شناختی و کنش تأثیری خود را به دست میآورند؛ یعنی این گفتمان با ایدئولوژی خاصی خود است که معانی و پیام مورد نظر را معین می کند و همیشه ساختهای ایدئولوژیک دارای معانی بیش از صورت زبانی هستند. همه متون به صورت بالقوه می توانند متشکل از ساختهای ایدئولوژیک باشند و تحلیلگر گفتمان انتقادی با بهره مندی از مفاهیم و راهبردهای زبان شناختی و علوم اجتماعی می تواند تحلیل علمی از متون ارائه کند؛ همانطور که در متن مقالهٔ حاضرروی عناوین روزنامه به طور عملی ارائه شده است.

تحلیل گفتمان، ساختهای زبانی، ایدئولوژی، راهبرد زبان شناختی، تحلیل متن