مصطفی مرادی مقدم - دانشجوی دکتری گروه آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه تبریز،ایران
بهزاد قنسولی - دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

ترجمه های ادبی همگام با درنظر گرفتن ماهیت تعاملات پیش رفته است و فرایندهایی مثل «شفاف سازی» و «اقتباس» به دلیل مورد توجه قرار دادن مخاطب و فصاحت کلام در ترجمه، جایگاه ویژهای پیدا کردهاند. با وجود این، جایگاه اقتباس و تأثیر آن در ترجمه های ادبی مبهم مانده است. ممکن است این سؤال مطرح شود که آیا ویژگیهای متنی و فرامتنی که در فرایند اقتباس وجود دارد در ترجمهٔ آثار ادبی نیز مشاهده می شود و اگر پاسخ مثبت است، فراوانی کدام یک از روشهای اقتباس در ترجمهٔ آثار ادبی بیشتر است. این ها سؤالهایی هستند که در این نوشتار بررسی شده است. این پژوهش درصدد است تا بر اساس طبقه بندی باستین (2009)، به بررسی روشهای اقتباس در ترجمهٔ فارسی رمان غرور و تعصب بپردازد. یافتههای این تحقیق نشان می دهد مترجم برای انتقال بهتر پیام نویسنده و برای حفظ زیبایی و تأثیرگذاری کلام، از ویژگیهای متنی و فرامتنی اقتباس استفاده کرده است؛ درحالی که کفهٔ ترازو بیشتر بر مشخصه های فرامتنی سنگینی می کند. همچنین، در عین حال که مترجم در ترجمهٔ متن امانت را رعایت کرده، به ترتیب از روشهای «برابری بافتی» و «بسط» بیشتر استفاده کرده است. به بیان دیگر، مترجم در برگردان متن معنا را حفظ کرده؛ ولی برای ایجاد زیبایی کلام، اقتباس ضروری است.

اقتباس، ترجمهٔ ادبی، شفاف سازی، آثار ادبی، ویژگیهای متنی و فرامتنی، رمان