علی درزی - دانشیار گروه زبان شناسی،دانشگاه تهران، ایران
طاهره افشار - فارغ التحصیل دکتری گروه زبان شناسی،دانشگاه تهران، ایران

در زبان فارسی، درون حوزهٔ کسرهٔ اضافه، گاه عنحصری به نام اسم ملکی به عنوان گروه نحوی حامل نقشی معنایی مالک حضور دارد که به دلیل بازبینی مشخحصبه، جابهجا می شود و به حوزهٔ بالاتر میرود. در تحلیلهای زبان شناختی آراء مختلفی از بودن یا نبودن حرکت عنصر ملکی ارائه شده است. در این مقالهٔ می کوشیم با رویکردی مشخحصبه بنیاد، فرایند یادشده را در چارچوب مفاهیم نظری برنامهٔ کمینه گرا تبیین کنیم و تحلیلی همگون و متفاوت از انگیزهٔ حرکت و جابهجایی این سازه ارائه دهیم. در این مقاله در تقابل با تحلیلی قمیشی (۱۹۹۷) و به پیرو کی از تحلیلی ریتر (۱۹۹۱ و ۱۹۹۲) محلی ترکیب اسم ملکی را مشخحصیگر گروه اسمی کوچک قرار می دهیم و سپس برای بازبینی مشخحصیهٔ «+ تعرفه»، ان رابه جایگاه مشخحصیگر گروه تعریف ارتقاء می دهیم. بدین ترتیب به لحاظ رده شناختی، زبان فارسی جزو زبانهایی قرار میگیرد که ساخت ملکی معرف مانند دارند.

اسم ملکی، اعطای نقشی معنایی، گروه اسدی کوچک، لایه واژگانی، بازبینی مشخصمه، فرایند ارتقاء اسم ملکی