بی بی زهره هاشمی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

نخستین بار، سهروردی اصطلاح «ناکجاآباد» را در آثارش به کار برد تا «عالم مثال» را که جهانی خارج ادراک عام آدمی است، توصیف 9 تصویر کند. نگارنده لری این مقاله یه بررسی تعبیر «ناکجاآباد» به منزلهٔ یک کلان استعاره در دو رسالهٔ آواز پرجبرئیل و نفی اخشیه العشقی پرداخته است؛ به این ترتیب که براساسی تحلیل نگاشتهای استعاری ناکجاآباد نشان داده که استعارههای مرکزی«ناکجاآباد مکان است» و «ناکجاآباد لامکان است» در نهایت مؤید کلان این استعاره است: «ناکجاآبادعالم مثال است». به عبارت دیگر، سهروردی بنابر ذهنیتی که دربارهٔ عالم مثال داشته، تعمیمهای معنایی متعددی را در سطح خرده استعارهها برای توصیف و تصویرسازی «ناکجاآباد» به کارپرلی ده است. هدف نگارنده این است که برخی از گستردهترین الگوهای استعاری ناکجاآباد را در دو اثر نام برده نشان دهد و تبیین کند که چگونه سهروردی درون چارچوبی زیبایی شناختی و در عین حال فلسفی وعرفانی، نظر خود را دربارهٔ این مکان بیان کرده است.واژدهای کلیدی:

استعارهٔ شناختی، کلان استعاره، خرده استعاره، ناکجاآباد، سهروردی، آواز بیورجبرئیل، فی اختحسینه العشقی۔