رضا امینی - دانش اموخته دکتری زبان شناسی،دانشگاه تربیت مدرس، تهران، گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران

دوگان سازی پدیدهای زبانی است که برخی از انواع آن در همهٔ زبانها دیده می شوند و برخی دیگر تنها در : برخی زبانها. در پژوهشی حاضر به بررسی پدیدهٔ دوگان سازی در زبان ترکی، به ویژه گونهای از 3 دوگان سازی ناقصی، میپردازیم. با توجه به دادهها و در ارتباط با پرسش نخست پژوهشی، می توانیم بگوییم که دوگان سازی کامل در زبان ترکی و آن دوگان سازی که در دستور سنتی زبان فارسی بدان اتباع گفته ی : ལྕི་ می شود، عملکرد و سازوکاری مشابه دارند. پرسش دوم پژوهشی به گونهای از دوگان سازی ناقصی در زبان 3 སྐྱེ་ ترکی مربوط است. در این نوع دوگان سازی برخی از عناصر آغازی واژه از آن جدا میشوند و پس از s : گرفتن واج مشخصی، دوباره به پایه افزوده میشوند و باعث گونه ای تغییر معنایی در پایه میشوند که بیشتر بر معنای پایه یا تشدید آن تأکید می شود. در این مقاله، برای پاسخ گویی به پرسش دوم پژوهش، با ཀྱི་ توجه به واجی که بین بخش دوگان سازی شده و پایه قرار میگیرد، فرمولهایی برای تبیین فرایند دوگان ساز ناقصی، مورد نظر قرار دادیم و با توجه به مجموع این فرمول ها، فرمول کلی تری ارائه کردیم. دادهها نشان می دهند که افزون بر محیط آوایی و واجی، برای تبیین قطعی دلیل قرار گرفتن واجی خاصی میان بخش دوگان سازی شده و پایه، باید به عوامل زبانی دیگری، چون سطح زبرزنجیری زبان، توجه کرد.

زبان ترکی، دوگان سازی کامل، دوگان سازی ناقحصی، بخش دوگان سازی شده، بخش پایه