اعظم برامکی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه خوارزمی ،تهران، ایران
غلامعلی فلاح - دانشیار زبان و ادبیات فارسی،دانشگاه خوارزمی ،تهران، ایران

یکی از مفاهیم قابل طرح در هر گفتمانی، مفهوم ارزشی و فراارزشی است. فراارزشی شرایط بروز و ظهور ارزشهای دیگر را تعیین می کند و ارزشهای دیگر گفتمان در سایهٔ آن شکل می گیرند و جهت دار می شوند. در این تحقیق تلاش می کنیم با روش تحلیلی و رویکرد نشانه- معناشناسی، تعامل و تقابل نظامهای ارزشی گفتمان در داستان نبرد رستم و سهراب، فرایند شکل گیری فراارزشی «قدرت و شهرت» و نقش شرایط احساسی و عاطفی در ایجاد گسست در شکل گیری این فرایند را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. پس از تحلیل نظامهای ارزشی گفتمان نبرد رستم و سهراب، خواهیم دید «قدرت و شهرت» فراارزشی است که بنیان های نظام ارزشی گفتمان براساسی آن استوار است؛ اما حضور نیرومند عاطفه، روند شکل گیری این فراارزشی را با تنش و گسسات مواجه می کند و برنامهٔ روایی کنشگر برای دستیابی به مفعول ارزشی (معنا) دچار تغییر می شود. استفاده از مدل طرحوارهٔ فرایند عاطفی، برای نشان دادن فرایند شکل گیری گونهٔ عاطفی پشیمانی و ناامیدی در رستم پس از مرگ سهراب، وضعیت بحرانی او در داستان، ترسی از مورد قضاوت قرار گرفتن رستم از سوی مخاطب و تلاش برای رهایی از این وضعیت برای حفظ موقعیت ایدئولوژیکی اش، از دستاوردهای دیگر این پژوهشی است.

گفتمان، نشانه- معناشناسی، ارزشی، فرا ارزشی، گونههای عاطفی، رستم و سهراب