عالیه کردزعفرانلوکامبوزیا - دانشیار زبان شناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران
فرزانه تاج ابادی - دانشجوی دکتری زبان شناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران
زهرا اسماعیلی متین - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان شناسی همگانی،دانشگاه تربیت مدرس،تهران، ایران
سارا خوردبین - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان شناسی همگانی،دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

موضوعات مربوط به ساختار هجا و همچنین سازماندهی واحدهای واجی در درون هجا و فراتر از آن یعنی در مرز بین دو هجا، ازجمله مباحث مطرح لدر حوزهٔ واجشناسی محسوب می شوند. در این مقاله، تلاشى شدد است که با تکیه بر زبان فارسی و با نگاهی نو موضوع ساخت هجا و واجآرایی بررسی شود. زبان فارسی دارای ساختار هجایی (C)V(C)(C) است. هدف کلی مقالهٔ حاضر این است که نشان دهد که اولاً آیا تفاوتی میان واجآرایی یک هجا به صورت مستقل و واجآرایی همان ساختار هجایی در ترکیب با هجاهای دیگر وجود دارد و ثانیاً آیا میتوان به وجود یک رابطهٔ معنادار بین واجآرایی کلمات از یک سو و نوع و مقولهٔ واژگانی آنها از سوی دیگر قائل بود. به منظور پاسخگویی به سؤالات بالا، مجموعاً ۷۵- : واژهٔ دوهجایی با ساختار هجایی (C)V.CVC(C)، از دو فرهنگ لغت زبان فارسی یعنی فرهنگ الفبایی- قیاسی زبان فارسی (شامل · · · · S' واژه) و لغتنامهٔ متوسط دهخدا (شامل · · · ٦٠ واژد) استخراج و نوع (بسیط، مشتق، مرکب، مشتق – مرکب ) و مقولهٔ واژگانی (اسم، فعل، صفت، قید، حرف) هر واژه و همچنین واجآرایی آن تعیین شد. نتایج این تحقیق به طور کلی بیان می کند که عوامل متعددی، از جمله نوع واکهٔ هسته و همخوانهای پایانهٔ یک هجا، روی واجآرایی هجای مجاور تأثیرگذار هستند. همچنین، به نظر می رسد که رابطهٔ مشخصی بین ساختار هجایی کلمات با نوع و مقوله واژگانی آنها وجود دارد.

زبان فارسی، واجآرایی، میزان رسایی، هجا، مقولهٔ واژگانی،