بررسی نقص و اهمیت زیست محیطی لس ها در مطالعات اقلیم دیرینه ایران و جهان

لس، ریوبات بادرفتب در اندازه سیلت است. که با ترکیب کانی شناسی گوناگون از مناطق سرد عرض های جغرافیایی بالا تا بیابان خشک عرض های متوسط مناطق حاره ای دیده می شود، شناسایی رسوبات لس برای مدیریت مناسب زیست محیطی و استفاده از آنها برای مطالعات اقلیم گذشته ضروری است. تغییرات جانبی و عمودی اندازه ذرات در نهشته های لس نه تنها جهت وزش بادهای غالب را معین می کند. بلکه شدت این بادها نیز با متوسط اندازه ذرات رابطه تنگاتنگی دارد. به طوری که افزایش شدت باد افزایش اندازه ذرات را به همراه دارد. ضخامت بیشتر لس بر اقلیم سرد است هر و خشک تر وخامت بیشتر لس بر اقلیم سردتر و خشک تر تکامل بیشتر خاک بر اقلیم گرم و مرطوب تر دلالت دارد. لس های دانه درشت بادهای موسمی شدیدتر پاره هایی یخچالی و لس های دانه ریز به بادهای ضعیف تر دوره های بین یخچالی مرتبط است. بقایای حلزون ها یک موجود در لس ها نیز اطلاعات مهمی را در مورد اکولوژی محل استقرار و در نتیجه در مورد آب و هوای حاکم بر آن محل ارائه می دهد. حلزون های فونای باتانیکا شاخص زمان های گرم هستند.بقایای پستانداران بزرگ در لس ها ماان فیل و ماموت و کرگدن پشم دار نیز شاخص زمان های سرد هستند. در ایران به جز پهنه های وسیع لس در شمال و شمال شرق کشور از وجود این رسوبات در مناطق دیگر کشور اطلاعات کمی در دست است. دید نادرست نسبت به رسوبات لسی از طرف دیگر و ضخامت کم و پراکنده بودن آنها از طرف دیگر باعث شده است که کمتر مورد توجه محققین قرار گیرند.

Keywords:

لس , سیلت , مولوسک , حلزون , اقلیم دیرینه