الهام و برداشت از مفاهیم اسلامی در معماری ایران

ایران زمین کهنسال ، با سابقه ای طولانی و درخشان در زمینه های گوناگون ، سهم بزرگی در توسعه و تکامل معماری جهان دارد . آثار ارزشمند معماری در واقع معرف فرهنگ و تمدن ایران است که دستاورد تلاش متمادی هنرمندانی است که با ایمان و اعتقاد و ابتکار در تکامل و توسعه هرچه بیشتر هنر معماری، به ویژه در دوره اسلامی کوشیده اند . معماری ایران دارای ویژگی هایی است که در مقایسه با معماری دیگر کشورهای جهان از ارزش بخصوصی برخوردار است ؛ ویژگی هایی چون :طراحی متناسب ، محاسبات دقیق ، فرم درست پوشش ، رعایت مسائل فنی و علمی در ساختمان ، ایوانهای رفیع ، ستونهای بلند و تزیینات گوناگون هریک در عین سادگی معرف شکوه معماری ایران زمین است . همانگونه که استاد پیرنیا معتقد است : معماری ایران بر اصولی چون مردم واری ، خودبسندگی ، پرهیز از بیهودگی ، بهره گیری از پیمون ، نیارش و درون گرایی نهاده شده است . در شکلگیری معماری ایران ، جهانبینی و تفکر ارتباط بسیار نزدیک با فضا داشته است . این امر ممکن است درمرحله اول ، جستجوگر حل مسائل جوی و اقلیمی بوده باشد ولی در مراحل تکمیلی ، ذهنیتی مشهود است که در آن کلیه تحولات عقلانی و تخیلات معنوی نفوذ کردهاند . در مطالعه معماری ایرانی و استخراج مفاهیم اسلامی و ویژگیهای آن کاملاً روشن است که اساس و شالوده اصلی آن در فلسفه وجودی این سرزمین بوده است و در نتیجه ، مطالعه آن بدون عمیق شدن در مسائل اجتماعی ، فرهنگی ، دینی و ادبی ناممکن است . در این مقاله ویژگیهایی قابل استخراج است که تقریباً خاص این سرزمین بوده است و طبیعتاً از آنجایی که بستر ارزش اصلی آن اسلام بوده است این ویژگیهای کالبدی و فضایی معماری در دیگر کشورهای اسلامی نیز قابل مشاهده است.

Keywords:

الهام , مفاهیم اسلامی , معماری ایرانی