تغییرات ترکیب، تنوع گونهای گیاهی و ویژگیهای خاک در طول گرادیان تخریب درجنگلهای بلوط زاگرس شمالی

به منظور بررسی تأثیر گرادیان تخریب بر ترکیب، تنوع گونهای گیاهی و ویژگیهای خاک در جنگلهای بلوط بانه- استان کردستان سه منطقه کمتر دست خورده (قبرستان)، تخریب متوسط و تخریب شدید انتخاب شدند. 3 قطعه جنگلی با شرایط فیزیوگرافی و اکولوژیکی مشابه از هر منطقه انتخاب و در هر قطعه، 3 قطعه نمونه 10 آری (بر روی ترانسکت و در فاصله 100 متری) جهت برداشت اطلاعات فلورستیک پیاده شد. در هر قطعه نمونه نوع و فراوانی مربوط به گونه های علفی در 5 میکروپلات به ابعاد 1/5*1/5 متر مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در هر قطعه نمونه از عمق 30-0 سانتی متری افق معدنی خاک، نمونه خاک برداشت شد. شاخص های غنای گونه ای (تعداد گونه ها در پلات)، تنوع گونه ای شانون و سیمپسون و یکنواختی شانون برای هر قطعه نمونه محاسبه شد. از روش خوشهای جهت طبقه بندی پوشش گیاهی قطعات نمونه مختلف و روش رسته بندی تطبیقی قوسگیریشده برای بررسی ارتباط بین پوشش گیاهی و متغیرهای محیطی استفاده شد. آزمون توکی برای مقایسه میانگین شاخص های تنوع گونه ای و خاک در تیمارهای مختلف بکار گرفته شد. 195 گونه گیاهی در مناطق مورد مطالعه شناسایی شدند که 47 گونه فقط در منطقه کمتر دست خورده، 25 گونه تنها در منطقه تخریب متوسط و 15 گونه انحصاراً در منطقه تخریب شدید ثبت شدند. همچنین برطبق نتایج آنالیز خوشهای، پوشش گیاهی مناطق مورد بررسی در سه گروه مجزا طبقه بندی شد و نتیجه آنالیز رسته بندی تطبیقی قوس گیری شده نیز نشان داد که پوشش گیاهی مناطق مورد بررسی متاثر از گرادیان تخریب می باشند. گونه های شاخص منطقه تخریب شدید، تخریب متوسط و کمتر دست خورده به ترتیب 7 گونه، 5 گونه و 21 گونه معرفی شدند. بطور کلی در طول گرادیان تخریب شاخصهای غنا و تنوع گونه ای و همچنین فاکتورهای حاصلخیزی خاک کاهش معنی داری داشته و ترکیب گونهای دچار تغییرات شگرفی شده است.

Keywords:

جنگل بلوط , زاگرس شمالی , تنوع گونه ای , تخریب , خاک