مرتضی آقاپور - دانشگاه محقق اردبیلی، دانشجوی دوره کارشناسی ارشد فیزیولوژی و اصلاح درختان میوه
علیرضا قنبری - دانشگاه محقق اردبیلی، استادیار باغبانی اصلاح میوه

فندق با نام علمی Corylus avellana L. از خانواده غان از زیر خانواده کوریلوئیده و از جنس کوریلوس و متعلق به راسته فاگالیس می باشد. این تحقیق به منظور ارزیابی تنوع مورفولوژیک برخی از ژنوتیپهای بومی فندق جنگل فندقلوی اهر و با هدف انتخاب صفات مهم در زمینه تمایز و تفکیک این ارقام و ژنوتیپها انجام شد. در این مطالعه 28 ژنوتیپ درخت فندق بومی شهرستان اهر در طی فصل رویشی سال 1394 ارزیابی شدند. در مجموع 11 صفت از28 ژتوتیپ فرضی مورد بررسی قرار گرفت. خصوصیات مورد بررسی شامل یازده صفت مربوط به صفات میوه شامل وزن میوه با پوسته سبز)غلاف(، وزن غلاف، وزن میوه) nut (، وزن پوسته سخت) shell (، طول غلاف، طول میوه، عرض میوه، ضخامت میوه، طول مغز، عرض مغز و ضخامت مغز میباشد. نتایج حاصل بیانگر وجود تنوع قابل توجه در اکثر صفات مورد بررسی بود، لیکن شناسائی و تمایز ژنوتیپها نیاز به استفاده از مجموعهای از صفات متمایز کننده دارد . در این بین وزن میوه و ابعاد میوه از اهمیت بیشتری برخوردار بودند که اغلب در انطباق با صفات مهم دستور العمل بودند. بر این اساس مشخص شد وزن و ابعاد میوه میتواند در تمایز ژنوتیپها نقشی اساسی داشته باشند . با تجزیه خوشهای و برش دندروگرام ژنوتیپها به سه گروه اصلی تقسیمبندی شدکه گروه اول با ژنوتیپهای AH3 ، AH21 و AH13 بهترین عملکرد را در صفات اندازهگیری شده داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که خصوصیات مورفولوژیکی یکی از ابزارهای قابل اطمینان برای شناسایی و ارزیابی واریتهها و ژنوتیپهای فندق میباشد.

فندق، تجزیه خوشهای، صفات تمایز کننده، تنوع ژنتیکی، وزن میوه