مجتبی امیری - عضو هیات علمی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

روشنه های تاج پوشش یکی از مشخصه های مهم ساختار اکوسیستم جنگلی به شمار می آیند و نقش مهمی در تغییر ترکیب، تنوع، زادآوری وساختار توده های جنگلی ایفا می کنند. از طرفی روشنه ها تاجی که بوسیله مرگ یک یا چند درخت در جنگل ایجاد می شوند، شکل غالب آشفتگی طبیعی در بسیاری از اکوسیستم های جنگلی دنیا می باشند. روشنه ها همچنین نقش مهمی در حفظ تنوع زیستی و خاکی، موثر برچرخه مواد غذایی و حفظ پیچیدگی ساختاری جنگلهای بکر و کهنسال دارند. در طول چند دهه گذشته مطالعات زیادی ویژگی ها و پویایی روشنه های جنگلی از جمله مفهوم، روش تشخیص و بررسی، سن و مدل سازی توزیع آنها را مورد بررسی قرار داده اند. در بررسی حاضرسعی بر درک پویایی روشنه در ارتباط با زادآوری و تاکید بر ویژگی ها روشنه با توجه به اهمیت توسعه پایدار مدیریت اکوسیستم های جنگلیو همچنین حفظ تنوع زیستی گونه های بومی منطقه می باشد. در مقالات بررسی شده در مورد این تحقیق نتایج زیر بدست آمد. اندازه روشنه ها در اکوسیستم های جنگلی مختلف دنیا از 10 تا 5000 مترمربع نوسان دارد. در بیشتر مطالعات اندازه های مختلف روشنه به عنوان یک عامل مهم و تاثیرگذار بر شدت نور، رطوبت، مشخصه های بیولوژیک خاک و همچنین نوع و تراکم و گروه های زادآوری درختان جنگلی می باشد گونه های سایه پسند به صورت گروهی در سطوح کوچک و گونه های نورپسند در روشنه های بزرگ موفقیت بیشتری از نظر استقرار دارند. در مجموع پویایی روشنه در اکوسیستم های مختلف طبیعی از جمله بورآل، معتدله، گرمسیری و کوهستانی متفاوت می باشد. واین موضوع اهمیت تفاوت در اقلیم های مختلف و نوع تجدیدحیات درختان را دوچندان می سازد. در مجموع می توان گفت که ویژگی های روشنه در هر منطقه با توجه به تیپ جنگل، ویژگی های فیزیوگرافی، خاک و اقلیم متفاوت از مناطق رویشی دیگر است، که بایستی درهنگام نشانه گذاری و عملیات پرورشی به این مهم توجه ویژه ای شود

روشنه، زادآوری، پویایی روشنه، اکوسیستم های طبیعی