حبیبه اسدزاده شرفه - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب،دانشگاه محقق اردبیلی
مجید رئوف - دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه محقق اردبیلی
زهرا محمودی فردگرمی - دانشجوی دکترای رشته مهندسی آب - آبیاری زهکشی، دانشگاه تبریز

کشور ما در منطقه ای از جهان قرار گرفته است که بطور متوسط یک سوم بارندگی متوسط جهانی را دریافت می کند و در مقایسه با سایر نقاط جهان جزء مناطق خشک به حساب می آید. در دشت اردبیل هم که یکی از مهمترین محصولاتش سیب زمینی می باشد، برنامه ریزیبرای کشت این محصول و برداشت حداکثر آن در واحد سطح نیازمند برآورد درست نیاز آبی گیاه از طریق بارش خواهد بود. به همین دلیل تحقیق حاضر انجام یافته است. مقادیر نیاز آب مصرفی(ETC) محصول سیب زمینی در دشت اردبیل ، بر مبنای مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل ( 0(ET)و ضریب رشد گیاهی(KC) محاسبه شد. سپس مقادیر بارش مؤثر به چهار روش قابل اطمینان ،(FAO) روش در صدی،فرمول تجربی و روشUSDAمحاسبه گردید. مقادیر حاصل از چهار روش بارش مؤثر با کمبود آب مورد نیاز گیاه سیب زمینی (اختلاف بین نیاز آب مصرفی گیاه سیب زمینی و آب تخصصیص یافته) دو منطقه بالادست کانال یامچی و اراضی قوریچای مورد مقایسه قرارگرفت، در کل دوره رشد گیاه سیب زمینی در سالهای 2012 ،2013،2014 متوسط بارندگی 99.46 میلیمتر و متوسط بارش مؤثر حاصله از روش های مذکور به ترتیب 30.7،85 ، 60.9 و 99.3 میلیمتر بدست آمد. همچنین متوسط نیاز آبی گیاه سیب زمینی در سالهای مورد بررسی برابر 571.75 میلیمتر و میزان متوسط آب تخصیص یافته برای دو منطقه بالا دست کانال یامچی و قوریچای به ترتیب 350 و 294.83 میلیمتر می باشد. در نهایت نتایج حاصل از تحلیل روشهای مورد مطالعه و شیوه های محاسبات بارش مؤثر نشان داد که روشUSDAمناسبترین روش محاسبه بارش مؤثر در این دشت می باشد.

نیاز آبی گیاه، سیب زمینی، روش های تخمین بارش مؤثر