روناک بیرامی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه

در زندگی اجتماعی، عوامل مختلفی مستلزم شهر و شهرسازی و شهر نشینی بوده است. حقیقت این امر مربوط است به چند خصیصه معتبر که مربوط می شود به وضع زمین و آب وهوا و جغرافیای منطقه و امر تولید و مصرف. بدیهی است که ابر شهرها یا شهر ها برتر و کلان و مدینه فاضله جایی ممکن می شده است که در بردارنده همه نعمت ها باشد و آراسته به همه زیبایی ها و به دور از هر نقصی. شاید تصور شهر بهشتی در ذهن پیشینیان ناشی از چنین جایی بوده است. از موضوعات اساسی فعل حاضر در زمینه شهر سازی بحث طراحی شهری با توجه به ارزش های حاکم بر جامعه و الهام گیری از فرهنگ و تاریخ شهری است. در چند سال گذشته رشد سریع شهر نشینی باعث گردید که تغییراتی در بافت شهری به وجود آید و متاسفانه این رشد سریع علاوه بر تحت تاثیر گذاشتن زیبایی شهری، مدیریت شهری را نیز به لحاظ توسعه موازن و یکنواخت با اختلال روبروشده است. شهر سازی معاصر ایران در دوره پهلوی اول با تغییراتی جدی با الهام از شهرهای اروپایی طراحی و اجرا شد. در این بین شهر ارومیه نیز به دلیل مرزی بودن با کشورهای همسایه همیشه دستخوش تغییراتی چه در دوره های قبل و چه امروزه به دلیل مهاجرات های بی رویه به این شهر بوده است. در این مقاله سعی براین است که با ارزیابی تاثیرات تجدد در فضاهای شهری اسلامی شهر ارومیه در دوره پهلوی اول نتایج و تغییرات بدست امده درمعماری اسلامی فضاهای شهری این دوره بررسی و مورد توجه قرار گیرد. بنابراین مباحث شهر سازی معاصر ارومیه مورد نقد و بررسی قرار گیرد و در نهایت پیشنهاد و راهکارهایی جهت طراحی و ساخت شهری براساس الگوهای فرهنگی و شهر سازی اسلامی با رویکرد پایداری ارائه و تدوین شده است.

شهرسازی معاصر، بافت شهری، شهر ارومیه، حاشیه نشینی، شهر اسلامی