شکوفه فضل علی - دانش آموخته کارشناسی ارشد،گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده خاک و آب ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
سهیلا ابراهیمی - استادیار، گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده خاک و آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
مهدی ذاکری نیا - استادیار، گروه مهندسی آب، دانشکده خاک و آب ، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران
سید علیرضا موحدی نائینی - دانشیار، گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده خاک و آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

آلاینده های نفتی با دارا بودن اثرات منفی زیست محیطی متعدد، به خصوص در خاک سبک بافت به علت ترابری بالا و ایجاد منابع ثانویه آلودگی اهمیت ویژه ای دارد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی رفتار نفت سفید و آب در ستون های خاک سبک بافت حاوی نانوذرات رس مونت موریلونایت بود. بدین منظور 48 ستون پی وی سی با مخلوط همگنی از خاک لوم شنی و نانورس مونت موریلونایت ( 6،4،2،0 % وزنی) پر شد، سپس تیمارهای آلاینده با نسبت های آب و نفت سفید0-100، 30-70 ، 50-50 ، 70-30، در سه بخش با فاصله 24 ساعت با شرایط ضربه و هربار به میزان یک حجم منفذی (حدود400سی سی) ازبالا به ستون های خاک افزوده و زهاب خروجی جمع آوری شد. سپس کل هیدروکربن نفتی باقی مانده در خاک حجم نفت سفید و آب خروجی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش میزان نانورس در خاک نسبت نفت سفید خروجی به ورودی کاهش و میزان هیدروکربن نفتی باقی مانده در خاک افزایش یافت. نسبت آب خروجی به ورودی (در تیمارهای حاوی آب) نیز با افزایش درصد نانورس در خاک، کاهش نشان داد.نتایج مقایسه میانگین دانکن نیز اختلاف معنی دار نشان داد . نسبت نفت سفید خروجی به ورودی از نسبت آب خروجی به ورودی در همه تیمارها بیشتر بود مولکول های درشت نفت سفید، درمقایسه بامولکول های آب با قطری در حدود0/3 نانومتر، توانایی کمتری برای جای گیری در فضای بین لایه ای نانورس داشته و بیشتر جذب مکان های اندک سطحی نانورس ها شدند. نتایج حاصل از پراش اشعه ایکس نیز نشان داد که فاصله لایه ای نانو رس از 14/04 آنگستروم به 24/77آنگستروم در حالت افزودن آب افزایش یافت. عبور آهسته تر آب و نگهداشت بیشتر آن مدلول تخلخل و ماهیت ذره ای سیستم واجد نانورس، کوچک بودن مولکول های آب و جای گیری لابه لای ذرات خاک به خصوص مکان های جذب داخلی نانورس، دگردوستی و همدوستی شدید با پیوندهای هیدروژنی و چگالی بالاتر آن بوده است.

نانورس، خاک شنی، نفت سفید، منحنی رخنه، ستون خاک