منصور لولاآور - استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
مرجان رشوند - دانشجوی دکتری جمعیت شناسی دانشگاه تهران

خانواده ایرانی با گذشت زمان از نظر ساختار و روابط درونی خانواده و حتی معنا و مفهومی که در این نوع روابط حاکم بود با تحولات گسترده ای روبه رو است. این تحول در بخش های مختلف همچون روابط بین زوجین، روابط بین والدین و فرزندان و روابط خواهران و برادران روی داده است. این پژوهش در پی واکاوی این تحولات و تکوین گفتمان نوین در عرصه روابط خانوادگی ، این روابط را در خانواده های سنتی و مدرن ساکنان شهر تهران از منظر پاسخ گویان مرد مورد پژوهش قرار داده است. این پژوهش با روش تفسیری رویکرد کیفی و راهبرد مصاحبه عمقی و نیمه ساخت یافته طراحی گردیده است. نتایج بررسی ها نشان می دهند که در باب تحول روابط خانوادگی می توان به تکوین سه گفتمان اشاره نمود: 1- گفتمان گزینش گری: پذیرش فعالانه و انتخاب گرایانه برخی عناصر و رد و انکار عناصر آسیب زا و منفی. 2- گفتمان انفعال و تسلیم: پذیرش منفعلانه و ناگریز در برابر امواج دگرگونی. 3-احتمال مقاومت: عدم پذیرش هیچ کس عناصر و ویژگی های مدرن و ایستادگی جزم اندیشانه در برابر آن.

تحولات خانواده،روابط خانوادگی،خانواده سنتی،خانواده مدرن،گفتمان