الهه خواجه پور - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جامعه شناسی ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان-ایران
نعیما محمدی - استادیار گروه جامعه شناسی و عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات و علووم انسانی ،دانشگاه شهید باهنر کرمان-ایران

کنش زنان در امر باروری نه تنها متأثر از موقعیت و جایگاه آنان در جامعه است بلکه بی تردید در ساختارهای فرهنگی - اجتماعی به ویژه نهاد خانواده اثر می گذارد. نگاهی به روند تحولات جمعیت ایران در سه دهه اخیر نشان می دهد که نگرش افراد در امر باروری در زندگی شخصی ، روابط جنسی و حیات عاطفی و ازدواج و خانواده اتفاقی نیست. این مقاله با هدف بررسی تأثیر ابعاد مختلف مدرنیته ایرانی در امر باروری زنان نوشته شده است. تحقیق حاضر از نوع پیمایشی و برای آزمون فرضیات از ابزار پرسش نامه استفاده شده است. جمعیت آماری تحقیق 382 زن 15 تا 50 سال متاهل شاغل شهر کرمان است که با شیوه نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. نوای پرسش نامه با استفاده از روش سازه ای و پایایی آن با استفاده از ضریب الفای کرونباخ 0/72 محاسبه شد در این تحقیق متغیر وابسته کنش باروری و متغیر مستقل ابعاد مختلف مدرنیته (خردگرایی، فردگرایی، منفعت طلبی) است که با استفاده از تئوری گیدنز،مک دونالد،کالدول و لبنشتاین شاخص سازی شدند.یافته های تحقیق حاکی از آن است که همه ابعاد مدرنیته کنش باروری زنان در جامعه مورد بررسی به شکل معنی داری تحت تأثیر قرار می دهد. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون نشان می دهد که متغیرهای فردگرایی، منفعت گرایی و خرد گرایی به ترتیب بیشترین سهم را در تعیین متغیر وابسته تحقیق داشته است. با توجه به این نتایج مهم ترین پیامد کاهش تمایل باروری افزایش فردگرایی و منفعت طلبی در عرصه روابط خانوادگی است. از این رو پیشنهاد می شود به منظور کاهش پیامدهای منفی مدرنیته در امر باروری با ایجاد نشاط در مادران شاغل و کاهش ترس از آینده فرزندان زمینه های اجتماعی بازاندیشی زنان در امر باروری ایجاز شود. به نظر می رسد مداخلات غیر علمی در امر باروری که این بار در قالب اجبار به فرزند آوری بروز پیدا کرده است و تنها سیاستی مقابله ای با آزادی فردی در تصمیم گیری برای فرزند آوری است بلکه مداخله ای غیرمنطقی دولت در عرصه خانواده است که موجبات بدبینی و مقاومت منفی اصلی کنشگران را ایجاد می کند. در نهایت سیاست هایی که از طریق فرهنگ سازی در صدد افزایش رضایت زنان و زندگی اتخاذ می شود امکان بازتولید منطقی خانواده ها را نسبت به باروری فراهم می کند.

باروری ،بازاندیشی،خردگرایی،فردگرایی،منفعت طلبی