حبیب احمدلو - عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی،دانشگاه پیام نور

مفهوم ارزش از مفاهیمی است که در بسیاری از اندیشمندان حوزه های مختلف علوم انسانی بدان توجه نموده اند. این مفهوم در انگاره های مختلف جامعه شناسی توسط نظریه پردازان با اهداف متفاوتی مورد استفاده قرار گرفته است موضوع مقاله حاضر بررسی و تحلیل نظری جایگاه مفهوم ارزشی در نظریه مبادله اجتماعی و نظریه پردازان اصلی آن یعنی جورج هومنز و پیتر بلاو می باشد. در تبیین هومنز از رفتار اجتماعی، ورزشی یک متغیر تأثیرگذار در فرایند مبادله اسرا است. از نظر ارزش درجه تقویت و یا تنبیهی است که از فرد از یک واحد فعالیت دریافت می کنند از آنجایی که مفهوم کلیدی پاداش در تعریف ارزش توسط هومنز صریح تعریف نمی شود است در تعریف ارزش ابهاماتی وجود دارد که دیدگاهی به شدت فردگرا و اقتصادی نسبت به مفهوم ارزش دارد. اما پیتر بلاو به تحلیل روابط مبادله ای در سطح ساختارهای کلان علاقه مند است. به ارزش ها و هنجارهای مشترک را واسطه های مبادله ای اجتماعی در سطح کلان می داند. بلاو و وفاق ارزشی را به عنوان عامل اصلی شکل گیری و تداوم گروه مطرح می سازد و سپس برای ایجاد ارتباط تثبیت روابط در درون و میان گروه ها و اعضای آنها از ارزش های کلی گرایانه را مطرح می سازد که همان پاداش های تعمیم یافته مانند تایید اجتماعی، اعتبار ،حیث و پول هستند.

ارزش ،ارزش اجتماعی،ارزش های کلی گرایانه،پاداش،مبادله اجتماعی،رفتارگرایی اجتماعی