امیر رضا مهربان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی فناوری اطلاعات دانشگاه شیراز ، مشاور
ناهید مژدهی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی فناوری اطلاعات دانشگاه شیراز ،محقق ، مر
منصور امینی لاری - استادیار مهندسی و علوم کامپیوتر، دانشگاه شیراز

بازار بورس اوراق بهادار، مکانی فیزیکی است که در آن سهام شرکتهای گوناگون تولیدی، خدماتی و سرمایه گذاری داد و ستد می شود. می توان گفت که یکی از مهمترین اهداف این بازار جمع آوری سرمایه های جزئی و پراکنده و انباشت آن برای تجهیز منابع شرکتها می باشد. به نظر می رسد، سیستم موجود برای معاملات سهام در بورس کارا نبوده و نیازمند به نگرش جدید و سازگار با فناوریهای نوین می باشد. با استفاده از امکانات سیستم اتاق پایاپای الکترونیکی( ACH) که اکنون در بانک مرکزی در حال پیاده سازی می باشد و روشهای نوین تجارت الکترونیکی، خریداران و فروشندگان سهام می توانند از مزایای سیستم بهره مند شده و کلیه معاملات خود را بصورت الکترونیکی انجام دهند. با توجه به اهمیت انتشار سهام در اقتصاد کشور، که مهمترین آنها کنترل حجم پول، نقدینگی و تورم می باشد، در این مقاله سعی می شود، به بررسی روال کنونی خرید و فروش سهام و اتاق پایاپای پرداخته و در نهایت با توجه به نقش تجارت الکترونیکی در افزایش بهره وری و سرعت در انجام معاملات، مدلی برای خرید و فروش سهام به صورت الکترونیکی ارائه شود. بکارگیری این مدل بطور منطقی(طراحی منطقی) و همراه کردن آن با فناوری اطلاعات بطور فیزیکی (طراحی فیزیکی) می تواند در عرضه و تقاضای سهام نقش موثری ایفا کند. از مزایای مدل ارائه شده می توان به: مستقل بودن خرید و فروش الکترونیکی سهام از نظر بعد زمانی، مستقل بودن خرید و فروش الکترونیکی سهام از نظر بعد مکانی، در اختیار قرار دادن فرصت برابر برای همه معامله گران سهام، هزینه اندک معاملات برای خریداران و فروشندگان و ... اشاره نمود. این مزایا در این مقاله در جای خود به تفصیل مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

سهام، اوراق بهادار، بورس، بانکداری الکترونیکی، تجارت الکترونیکی، اتاق پایاپای الکترونیکی، سامانه تسویه ناخالص آنی(ساتنا)، Stock Market، e-Banking، e-Commerce ، ACH، Automated Clearing House و RTGS