ناهیده تقوی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد تبریز

درشهرهای امروزی توجه به هویت وحس تعلق جمعی کمتر شده است .چنانچه میدان شهری خود می توانند مکانی برای نشان دادن هویت شهر ویادآور تعلقات وخاطرات جمعی شهروندان باشند ولی متاسفانه در شهرهای امروزی به این امر مهم توجه چندانی نمی شود ، حتی میدان های سنتی که پیام آور حس تعلق برای شهروندان بودند ، درچند سال گذشته تخریب شده اند .ابتلائات ناشی از ماشینیسم که به تضعیف بنیادهای زیست اجتماعی دامن می زند ، حضور پیاده در فضاهای شهری را کمرنگ وزمینه ی حضور سواره را قوت بخشیده است . ازاین رو عمده ی گره های شهری در قالب فلکه ها به وجود آمده ومیدان ها قربانی این تحول شده اند. میدان عرصه نمایشی است برای زندگی یک شهر ، ازحرکت ، کوشش وتلاش برای زندگی وسرزندگی شهروندان اش خبر می دهد .میدان با طرح وترکیبش به شهر هویت می بخشد واز هویت ساکنان آن خبر می دهد.قدرت ، خلاقیت ، هنر وکمال دوستی مردم در آنست . از عشق به زندگی وعشق به آرمان های جمعی حکایت می کند. نقش نظم وپاکیزگی وآرامش ذهن مردمانش در آن است . این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی کالبدی میادین سنتی برایجاد حس تعلق برشهروندان می پردازد نتایج پژوهش در نمونه موردی میدان عالی قاپو اردبیل نشان می دهد ، حس تعلق از معیارهای ارزیابی محیط های با کیفیت بوده ودر معماری ، ویژگی های کالبدی نظیر فرم ( رنگ ، اندازه ، شکل ، مقیاس ) وروابط اجرای کالبدی با تاکید فعالیت های اجتماعی محیط ، نقش مهم وموثر در شکل گیری حس تعلق دارا می باشد ولی با از بین بردن میدان عالی قاپو اردبیل متاسفانه از اهمیت موارد گفته شده کاسته شده است .

میادین سنتی ، کالبد ، معنا ، حس تعلق