منوچهر انصاری - استادیار دانشگاه تهران
لیدا حق نگهدار - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت عملیات

دانش به عنوان یک فاکتور رقابتی کلیدی در اقتصاد جهانی شمرده می شود. به طوری که امروزه مدیریت داتش به عنوان یک اصل کلیدی و اجتناب ناذیر در صحنه رقابت عصر اقتصاد دانش محور مطرح شده است. تاریخ تمدن بشر، هرگز دورانی را به یاد ندارد که این چنین مفهوم "دانش قدرت است" را تجلی بخشیده باشد. اکنون محور توسعه و پیشگامی، نه ثروت و نه خیل انبوه نیروی انسانی، بلکه دانش بشری و توان مدیریت اثر بخش این دانش است. بررسی تجارب و دستاوردهای بی نظیر سازمان های پیشگام جهانی بیانگر آن است که این پیشگامی و نوآوری جز در سایه خلق، پردازش، توسعه، تبادل، ثبت و انتشار دانش سازمانی میسر نگردیده است. در کشور ما نیز برنامه چهارم توسعه، با عنوان "رشد اقتصاد ملی دانایی محور" با تاکید بر توسعه دانایی محور تدوین گردیده است. دانش و مدیریت دانش اخیراً به عنوان "موضوعی داغ" برای بسیاری از سازمان ها مطرح شده است. از آنجا که در کشور ما تقویت ظرفیت های تکنولوژیکی و عملیاتی از موضوعات محوری در عرصه رقابت پذیری است، R&D یا واحد تحقیق و توسعه در بنگاه های صنعتی یکی راه حل منطقی و عملی برای تقویت بنیه رقابت پذیری و ارتقاء سطح تکنولوژیکی و مدیریتی می باشد. در صورتیکه به دو مقوله مدیریت دانش و تحقیق و توسعه در کنار هم، مرتبط و با هارمونی مطلوب مورد توجه قرار گیرند با افزایش خلاقیت و نوآوری در سازمان، توان رقابتی دائمی و رو به بهبود مستمر حاصل شده و این گونه ارتقاء در سطح بنگاه های صنعتی و اقتصادی توسعه پایدار کشور را به دنبال خواهد داشت. این مقاله با تعریف دانش و مدیریت دانش آغاز، و سپس با کاوش در مبحث تحقیق و توسعه اهمیت مدیریت دانش در تحقیق و توسعه مورد ملاحظه قرار می گیرد، ما در این مقاله، به برخی از جنبه های مدیریت دانش در ارتباط با فعالیت های تحقیق و توسعه و نوآوری تکنولوژیکی در بنگاه های صنعتی پرداخته ایم. عملکرد مدیریت دانش نیز در ارتباط با اهداف مدیریت در خلق، کسب اشاعه و بکارگیری دانش با ارائه خط مشی هایی در استقرار و همکاری واحدهایR&D تبیین شده است.

مدیریت دانش، نوآوری، تحقیق و توسعه