سمیرا اشعری - دانشجوی کارشناسی ارشد

تا مدتها بحث از اسطوره و اسطوره شناسی به نوعی با تاریخ کهن پیوند می خورد، تا اینکه گروهی از متفکران آن را فراتر از مرزهای تاریخی بردند و بحث از اسطوره های مدرن و معاصر کردند. در دنیای کنونی یکی از مهمترین عرصه های اسطوره سازی رسانه های تصویری هستند که گستردگی آنها کاملاً مشهود و نقش آنها در انتقال پیام و فرهنگ سازی تقریباً غیرقابل انکار است. در این میان دنیای کودکان به واسطه ویژگی های روانشناختی که در مقطع رشد و یادگیری آنها وجود دارد میتواند بستر مناسبی برای این منظور باشد. یکی از راه های انتقال فرهنگ؛ نمادسازی، اسطوره سازی و قهرمان پروری است. کارتون، بازی و اسباب بازی آنچنان در روح و شکل گیری شخصیت افراد اثرگذار است که میتوانند طرز تفکر افراد را در آینده تعیین کنند. برای ایجاد یک جهت دهی ماندگار در سبک زندگی افراد یک جامعه، بهترین راهکار سرمایه گذاری و برنامه ریزی روی نسل کودک است. از این رو پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع مکتوب، با هدف شناخت کارکرد اسطوره در دنیای امروزی به بررسی پویا نمایی باب اسفنجی از نگاه اسطوره شناسی می پردازد. اهمیت تحقیق درباره پویا نمایی باب اسفنجی از آن جهت است که اهل فن، خالق آن را یکی از تواناترین پویانگاران آمریکا می شمارند که مخاطبان زیادی در کشورهای دنیا و ایران دارد. چهارچوب نظری تحقیق براساس رویکرد اسطوره شناسی و نشانه شناسی رولان بارت شکل گرفته است. از اینرو با هدف دستیابی بهتر به سازوکار اسطوره سازی در فرهنگ، این مقاله پس از مروری اجمالی به اسطوره و تعریف آن از دیدگاه بارت به تحلیل اسطوره شناختی پویان مایی باب اسفنجی می پردازد. در نهایت بررسی ها نشان میدهد که با توجه به کارکردهای پویانمایی باب اسفنجی در عرصه رسانه های مرتبط با کودکان به نوعی میتوان برای آن کارکردی اسطوره ای در نظر گرفت.

باب اسفنجی، اسطوره، اسطوره شناسی، نشانه شناسی، رولان بارت