فاطمه ثقفی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات مخابرات ایران
کلثوم عباسی شاهکوه - پژوهشگر مرکز تحقیقات مخابرات ایران
علی عبدالهی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات مخابرات ایران

با رشد خارق العاده فناوری اطلاعات و افزایش ارتباطات شبکه ای دنیا، فعالیت های آینده نگاری نیز اهمیت بالایی پیدا کرده است. به تدریج که سازمان ها به اهمیت آینده نگاری پی می برند، بسیاری از آنها به انجام این فعالیت همت می گمارند. آینده نگاری بیانگر طیف وسیعی از رویکردهایی است که باعث بهبود فرایند تصمیم گیری می شوند. تصمیم گیری در آینده نگاری مبتنی بر شبکه سازی بین خبرگان و ایجاد دانش جمعی است. این دانش آینده نگر و در جستجوی خلق پارادیمهای آینده است. رویکردهای آینده نگاری با تفکر در مورد آینده ی بلند مدت بر فرآیند تصمیم گیری استراتژیک و برآوردهای هوشمندانه توجه دارند. معمولا شناسایی اولویت های تحقیقاتی و فناوری های نوظهور تاثیر گذار بر بخش های مختلف اقتصادی و اجتماعی، یکی از مهمترین اهداف پروژه های آینده نگاری است. فعالیت های مختلف و پراکنده ای در خصوص آینده نگاری در کشور انجام شده است ولی هدف آنها شناخت آینده نگاری و انجام فرایند آینده نگاری فناوری، تعیین چارچوبهای آینده نگاری در بخش های وزارت علوم، بهداشت و بخش دفاعی بوده و تقریبا توانمندی آینده نگاری در بخش اقتصادی و اعتلای اقتصاد شبکه ای نادیده گرفته شده است. این مقاله با معرفی قابلیت ها آینده نگاری و تجارب سایر کشورها در زمینه آینده نگاری فناوری اطلاعات، به عنوان یک پارامتر کلیدی در جهت ایجاد اقتصاد شبکه ای، وضعیت کشور را از این دیدگاه مورد تحلیل قرار داده و راهبردهایی که می تواند با کمک قابلیت های آینده نگاری در ایجاد مزیت رقابتی برای کشور سودمند باشد را تبیین می نمایند.

آینده نگاری، شبکه سازی، چشم انداز، استراتژی رقابتی، اقتصاد شبکه ای