مجید فتوحی - کارشناس ارشد صنایع-عضو هیئت علمی آموزشکده فنی و حرفه ای سما-واحد یزد

بحران موقعیت اختلال برانگیزی است که کل سیستم را تحت تأثیر قرار می دهد و پیش فرض اساسی آن را به چالش می طلبد. بحران ها در دو دسته جای می گیرند. بلایا و سوانح طبیعی نظیر سیل، زلزله، قحطی، تند باد و امثال آن ها که در مدیریت بحران یا مدیریت حوادث و سوانح غیر مترقبه بحث می شوند و سوانح مترقبه مانند ایجاد حریق، بمباران و حوادث سازمان های تجاری که نتیجه مستقیم عمدی اعمال و کردار افراد و گروه ها می باشد و نیاز به مدیریت بحران دارند. کشور ما به لحاظ موقعیت جغرافیایی، شرایط اقلیمی، جوی و زمینه های تکنولوژی،حادثه خیز است و به صورت بالقوه زمینه های بروز خطر و بحران های طبیعی و غیرطبیعی را در مقیاس قابل توجهی در خود دارد . قرار گرفتن در خط کمربند زلزله جهان وتغییرات جوی به عنوان دو زمینه اصلی هستند که ضریب وقوع خطر در کشور را بالا برده است . از وی دیگر آمار و اطلاعات منتشر شده در سطح جهان حکایت از این دارد که علی رغم افزایش وقوع بحران،میزان تلفات انسانی و خسارات مادی ناشی از آن ها روند نزولی دارد. کاهش منفی خسارات و تبعات نفی مدیون مهمترین ساز و کار طراحی شده بشر،همان ((مدیریت بحران)) یا مدیریت حوادث و سوانح است. در نوشتار حاضر مفهوم بحران، مدیریت بحران ، مراحل بحران ، راهبردهای مدیریت بحران، شاخص های مدیریت عملیات امداد و نجات و الگوهای مدیریت بحران (تقدیرگرا- خوداتکاء)مطرح خواهد شد.

بلایای طبیعی و غیر طبیعی-مدیریت بحران -شاخص های مدیریت بحران-الگوی مدیریت بحران