هانیه اردلانی - کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی-دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه
سید یوسف احدی سرکانی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه
فریدون اوحدی استادیار-دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

این مطالعه براساس مدل بازار، ارائه شده توسط شارپ مارکویتز، به بررسی رابطه ریسک کاهش یافته ناشی از تشکیل سبد متنوع سرمایه گذاری (ریسک غیرسیستماتیک) وعوامل بازار مؤثر بر ریسک سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1384 تا 1388 می پردازد. در این تحقیق ابتدا 5 سبد سرمایه گذاری از شرکتهای فعال در صنایع مشابه به عنوان اولین گروه پورتفوی و 5 سبد سرمایه گذاری از شرکتهای فعال در صنایع غیر مشابه به عنوان دومین گروه پورتفوی تشکیل و پس از حصول اطمینان نسبت به آثار متنوع سازی با استفاده از ماتریس همبستگی بین بازده ها در هر پورتفوی، اقدام به تشکیل پورتفوی تجمیع ده دو گروه اول و دوم گردیده است. ریسک کاهش یافته ناشی از متنوع سازی، حاصل تفاوت انحراف معیار سومین گروه پورتفوی و اولین گروه پورتفوی، به عنوان متغیر وابسته اندازه گیری و ارتباط آن با شاخص های اقتصادی مؤثر بر ریسک سیستماتیک شامل درصد تغییرات عواملی همچون درآمد حاصل از صادرات نفت، درآمد مالیاتی دولت، قیمت نفت، رشد GDP، رشد جمعیت،حجم نقدینگی تورم و نرخ ارز همراه با یک متغیر کنترلی یعنی نسبت داراییهای جاری به دارایی های بلند مدت، به عنوان متغیرهای مستقل در یک مدل رگرسیون مورد آزمون قرار گرفتند. مجموع مدل های قابل استناد جهت استحصال نتایج با استفاده از آماره های استخراج شده انتخاب شدند. یافته ها نشان می دهند که ریسک کاهش یافته ناشی از متنوع سازی با متغیرهای مستقل معرف تغییرات شاخص های اقتصادی موثر بر ریسک سیستماتیک در کلیه پورتفوی های انتخاب شده در عموم موارد دارای ارتباط معنی دار قابل ملاحظه ای می باشند. وجود چنین روابط با اهمیتی بین آثار نهایی ناشی از متنوع سازی یعنی کاهش ریسک غیرسیستماتیک و عوامل موثر بر یسک سیستماتیک در بورس اوراق بهادار تهران نشان دهنده نوعی اختلال در مدل بازار ارائه شده توسط شارپ-مارکوئیز در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

ریسک سیستماتیک-ریسک غیر سیستماتیک-متنوع سازی-بورس اوراق بهادار-قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای