داود زرین - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی صنایع، دانشگاه پیام نور
مهدی کبیری نائینی - استادیار و عضو هیات علمی، گروه مهندسی صنایع، دانشگاه پیام نور مرکز یزد

در حالیکه توجه به آموزه های دینی ، بشر را در مسیر درست رشد و تعالی در ابعاد مادی و معنوی قرار میدهد لکن غفلت ما مسلمانان و اهتمام جوامع غیر مسلمانی همچون ژاپنی ها ، آمریکایی ها و اروپایی ها نسبت به ارتقاء سطح زندگی خود از طریق رشد کیفیت و بهره وری باعث شده در بعد مادی نسبت به جوامع اسلامی فاصله زیادی بگیرند . تا جائیکه متاسفانه ، از مدل ها و دست آوردهای آنها در زمینه کیفیت و بهره وری (مانند ایزو 9000 و بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت) نه الگوبرداری که کپی برداری کرده و همان را هم به درستی انجام نمیدهیم. در دنیای امروز رقابت عامل اصلی ترقی جوامع بشری محسوب می شود . ودر این میان رقابت در کیفیت و بهره وری از اهمیت ویژه ای برخوردار شده ، و شاخص اصلی رشد و ترقی محسوب می شود . این در حالیست که بر اساس آموزه های دینی شاخص اصلی یک جامعه مترقی فراتر از کیفیت و بهره وری ، تحقق عدالت است . اما سوال مهم اینست که بین بهره وری و عدالت چه رابطه ای برقرار است ؟ آیا عدالت مقدم است یا بهره وری ؟ چرا دربرخی از جوامعی که پیشتاز کیفیت و بهره وری محسوب می شوند مشکل اختلاف طبقاتی لاینحل مانده و در مواقعی دچار بحران های اقتصادی شدید میشوند ؟ مگر نه اینکه بهره وری ماهیتی اقتصادی داشته و با رونق اقتصاد عمومی ، باید جامعه در مسیر درست عدالت قرار گیرد؟ با بررسی مدل های تعالی سازمانی دمینگ ژاپنی ، بالدریج آمریکایی و بخصوص بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت متوجه برخی معیارهای ارزشی در جهت انگیزش کارکنان ، رضایت جامعه و بخصوص مشتریان می شویم ، بگونه ایکه در آنها مطابقت با معیارهای دینی قابل مشاهده است . در این مجال سعی بر این است با ارائه الگویی جامع از اسلام در قالب معیارها و زیرمعیارهایی در چهار حوزه توانمندسازها و نتایج (حوزه اول توانمندساز ، حوزه دوم نسبت به حوزه اول نتایج و نسبت به حوزه سوم ، توانمندساز و حوزه سوم نسبت به حوزه دوم نتایج و نسبت به حوزه چهارم توانمندساز و حوزه چهارم ، حوزه نهایی می باشند) تاکید بر بهر ه وری داشته و از این طریق به عارضه یابی جوامع اسلامی پرداخته و زمینه های قابل بهبود را ارائه دهیم توضیح این نکته ضروری است که ادبیات بکار رفته در متن مقاله بگونه ایست که بتوان رابطه تاثیر و تاثر معیارهای مرتبط را به سهولت منتقل نمود.

عارضه یابی، ارزیابی، مدل، حوزه توانمند ساز، حوزه نتایج، رشد، تعالی، ترقی، سعه صدر، صبر، حلم،