مطالعه عوامل موثر بر سهم ایران در بازار جهانی محصولات کشاورزی

از مباحث مهم اقتصادی در ایران ، موضوع صادرات غیر نفتی در ایران می باشد و افزایش سهم صادرات غیر نفتی به عنوان یک هدف عمده در برنامه های توسعه اقتصادی کشور مطرح است. در این میان صادرات محصولات کشاورزی نقش عمده ای در صادرات غیر نفتی داشته و صادرات این بخش نسبت به بخش های دیگر از ثبات بیشتری برخوردار است . پسته و کشمش از جمله مهم ترین محصولات صادراتی کشور هستند و جایگاه خاصی را در تجارت خارجی کشور دارا می باشند . با توجه به اهمیت صادرات غیر نفتی و به تبع آن صادرات کشاورزی ، و جایگاه پسته و کشمش در این خصوص ، این نیاز احساس شده است که با شناسایی عوامل موثر بر سهم ایران در بازارهای جهانی این دو محول ، راهکارهای لازم جهت ارتقاء و یا حداقل حفظ این سهم ارائه گردد. در این تحقیق سهم ایران به عنوان تابعی از متغیرهایی مانند نسبت قیمت صادراتی ایران به قیمت صادراتی کشورهای رقیب ، بی ثباتی نسبی قیمتها ، بی ثباتی نسبی نرخ ارز مورد نظر و نسبت نرخ واقعی ارز ایران به نرخ واقعی ارز کشورهای رقیب در بازارهای هدف، با استفاده از داده های ترکیبی و روش حداقل مربعات معمولی ، روش حداقل مربعات تصمیم یافته و همچنین رگرسیون به ظاهر غیر مرتبط و نیز با بکارگیری نرم افزار Eviews مورد برازش قرار گرفت و ضرایب مورد نظر محاسبه گردید. نتایج حاصل از تخمین نشان می دهد که نسبت قیمت صادراتی ایران به کشورهای رقیب از جمله متغیرهایی است که به لحاظ تئوریک بر سهم بازار تاثیر گذار است. در این تحقیق ضریب تخمین متغی فوق عمدتا دارای علامت مورد انتظار (منفی) بوده است. همچنین نتایج حاصل عمدتا نشان می دهد که ارتباط معکوس میان سهم بازار و متغیر بی ثباتی قیمت های نسبی صادراتی وجود دارد . این در حالی است که بی ثباتی نسبی نرخ های ارز از لحاظ آماری غیر معنی دار می باشند . افزایش نرخ ارز نیز به دلیل گرانتر شدن کالای وارداتی اثر معکوس بر تقاضای مصرف کنندگان خواهد داشت.