فهیمه قایدی - کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه شیراز
الهام شبانکاره مقدم - کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی دانشگاه مرودشت
محسن سقایت - کارشناس حسابداری دانشگاه لارستان

شگل کیری شخصیت، اساسی ترین عامل به وجود آورنده تمایزیافتگی یا استقلال عاطفی افراد است. لذا تمایزیافتگی ‏یکی از مهم ترین مفاهیم نظریه سیستم های خانواده می باشد که نشانگر میزان توانایی فرد در تفکیک فرا یندهای ‏عقلی و اساسی است و یکی از شاخصهای مهم سنجش رشد شخصیت در دوران نوجوانی محسوب می شود. با توجه ‏به ضرورت سنجش تمایزیافتگی در نوجوانان ایرانی، پژوهش حاضر با هدف بررسی پایایی و روایی مقیاس فرم کوتاه‏تمایز یافتگی به منظور استفاده دو فرهنگ ایرانی انجام شد جامعه پژوهش، شامل کلیه دانش اموزان مشغول به ‏تحصیل در مقطع دبیرستان منطقه لارستان در سال تحصیلی 94 ‏- 1393 ‏بودند.حجم نمونه 403 ‏نفر به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد که بعد از ترجمه و انطباق مقیاس به آن پاسخ دادند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس تمایزیافتگی دریک ( 2011)، مقیاس عزت نفس روزنبرگ ( 1965 ‏) و مقیاسDASS لویباند و لویباند ( 1995) بود. ‏نتایج تحلیل عامل اکتشافی وجود 4 ‏عامل را برای این مقیاس تایید کرد. روایی همگرای این مقیاس از طریق اجرای مقیاس عزت نفس و زیر مقیاس های (افسردگی، اضطراب و استرس) محاسبه شد. ضرایب همبستگی بین مقیاس تمایز یافتگی با مقیاس عزت نفس و زیر مقیاس های DASSمعنادار بود. همسانی درونی این مقیاس بر حسب ضرایب الفای کرونباخ محاسبه شد و با ضرایب 0/87 ‏تا 0/90 ‏مورد تایید قرار گرفت. پایایی مقیاس نیز بر اساس نتایج دو بار اجرای آزمون محاسبه شد و با ضرایب به دست آمده از 0/73 ‏تا 0/79 ‏، نشان دهنده پایایی رضایت بخش این مقیاس بود.نتایج پژوهش حاضر نشان داد که پایایی و روایی مقیاس مذکور داوای شرایط مطلوب برای سنجش تمایزیافتگی خود است و می تواند به عنوان یک ابزار سودمند دو فرهنگ ایرانی مورد استفاده قرار گیرد

مقیاس تمایزیافتگی پایایی روایی تحلیل عامل اکتشافی