نورمحمد آبیار - عضو هیئت مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان
علی رایج - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان

بانک کشاورزی مهم ترین نهاد اعتباری تخصصی بخش کشاورزی می باشد. با توجه به تنگناهای مالی دولت و محدودیت منابع داخلی بانک، مصرف صحیح و بهینه اعتبارات پرداختی آن می تواند در افزایش درآمد زارعین و تحول بخش کشاورزی نقش شایسته ای را ایفا نماید. لذا بررسی کارائی و مدیریت زارعین در مصرف اعتبارات می تواند در بهبود بهره وری و کارکرد موثر اعتبارات این بانک مفید واقع شود. در دانش اقتصاد تولید ، توانایی یک واحد تولیدی برای رسیدن به حداکثر تولید ممکن با مجموعه ثابتی از منابع و سطح معینی از فناوری ، بیانگر کارائی فنی آن واحد است. کارایی فنی را می توان بر حسب مصرف نهاده ها نیز تعریف نمود و کارایی واحد تولیدی را در مصرف صحیح و بهینه هر یک از نهاده ها محاسبه کرد که آن را کارایی مصرف نهاده می نامند. اندازه گیری کارایی مصرف نهاده ها توسط تیمر و کاپ مطرح شده است. در این تحقیق نیز برای تخمین کارایی زارعین استان گلستان در مصرف اعتبارات دریافتی از بانک کشاورزی از داده های پیمایشی و معیار پیشنهادی کاپ استفاده شد. برای این منظور یک تابع درآمد مزارع و همچنین کارایی زارعین در مصرف اعتبارات محاسبه شد. بر اساس نتایج حاصله کارایی مصرف اعتبارات بانک کشاورزی استان گلستان بطور متوسط 83 درصد بوده و اعتبار مصرف شده زارعین 13 درصد بیش از حداقل مورد نیاز آن می باشد. به عبارت دیگر با بهبود کارائی و مدیریت زارعین در مصرف عوامل تولید ، امکان صرفه جویی و افزایش بهره وری اعتبارات امکان پذیر می باشد.