کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی تولیدکنندگان گوجه فرنگی آذربایجان غربی

افزایش صادرات غیر نفتی، شامل محصولات کشاورزی ، یکی از اهداف برنامه های توسعه اقتصادی بوده و هست. شرایط طبیعی و جغرافیایی عالی آذربایجان غربی برای تولید و صادرات گوجه فرنگی و فراورده های آن می تواند این استان را به صورت یکی از مراکز عمده تولید این محصول برای رسیدن به هدف فوق در آورد. برای افزایش تولید گوجه فرنگی و بهبود رقابت پذیری در بازارهای جهانی ، حداقل در سه زمینه بهبود لازم است: 1- بهبود در عوامل محیطی که کشاورزان در آن تولید می کنند؛ برای مثال قیمتهای درست. 2- بهبود در تکنولوژی های مورد استفاده. 3- کارآمدتر شدن تولید کنندگان. بنابراین لازم است وضعیت کارایی آنها مشخص شود. هدف این مطالعه اندازه گیری کارایی فنی ، تخصیصی و اقتصادی تولید کنندگان گوجه فرنگی در آذربایجان غربی می باشد. رهیافت های مختلفی برای اندازه گیری کارایی های تولیدی وجود دارد. در این مطالعه تحلیل پوشی داده ها (DEA) مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس داده هایی که از یک نمونه تصادفی گوجه فرنگی کاران در آذربایجان غربی جمع آوری شده است کارایی های تولیدی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که در مورد بازده مقیاس ثابت (CRS) میانگین های کارایی های فنی، تخصیصی و اقتصادی گوجه فرنگی کاران نمونه به ترتیب 69/1 درصد، 69/3 درصد، 49/2 درصد و در مورد بازده مقیاس متغیر (VRS) به ترتیب 88/3، 76/0، 67/8 درصد بوده اند. این نتایج مشخص می کند که بهبود کارایی تولید کنندگان گوجه فرنگی امکان بالقوه زیادی برای افزایش تولید، کاهش هزینه ها و ارتقاء رقابت پذیری صنعت گوجه فرنگی ایران در بازارهای جهانی ممکن است وجود داشته باشد. این اولین مطالعه در زمینه کارایی های تولیدی گوجه فرنگی کاران آذربایجان غربی و شاید ایران بوده و مطالعه محدود است. برای سیاستگذاری در زینه ارتقاء کارآیی تولید کنندگان گوجه فرنگی نیاز به مطالععات مشروح تری در مناطق عمده تولید کننده گوجه فرنگی ، به ویژه در زمینه عوامل موثر بر کارایی ها، وجود دارد.