علی غلامیان فرد - کارشناس ارشد برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

برنامه درسی،به منزله طرح ونقشه یادگیری وابزار تحقق اهداف عالی و میانی نظام آموزشی است،لذا با توجه به این مأموریت ورسالت مهم،برنامه ریزان درسی می کوشند تا درقالب برنامه درسی مطلوب ،شرائطی را برای یادگیری بهتر و رسیدن به اهدافآموزشی وپرورشی فراهم نمایند برنامه درسی برای روش های تدریس ازنوع سنتی تا نوین،متغیر است ومتناسب بارویکردهایی نظیر معلم محور دانش آموز محور فرایند محور محتوامحور و جامعه محور تغییرمی نماید.پژوهش های متعددی نشان می دهند که اکثر نظام های آموزشی دنیا از جمله نظام آموزشی کشور ما گرایش بیشتری به سمت روش های تدریس محتوا محوری دارندو برهمین اساس ،تکیه اصلی فرآیند یاددهی ویادگیری بر متون درسی ومحتوای آموزشی وپرورشی است.اما در روش تدریس اکتشافی هدایت شده به عنوان یکی ازروش های تدریس نوین، به جای تکیه بر محفوظات صرف وانتقال دانش ومعلومات به دانش آموزان،رویکرد کشف وساختن دانش توسط خود آنان در دستور کار فرایندیاددهی ویادگیری قرار می گیرد.دراین روش تدریس، برخلاف سایر روش های مرسوم محتوا سازماندهی نمی شود، بلکه اصولاً قالبهای برنامه درسی از پیش تعیین شده به رسمیت شناخته نمی شوند و به جای سازماندهی محتوا تجربیات دانش آموزان سازمان می یابند جروم برونر،به عنوان یکی از مدافعان اصلی روش تدریس اکتشافی است.درنظریه برونرنگرش و بینش فراگیران بسیارمهم تلقی می شوند. روش تدریس اکتشافی هدایت شده با وجود دارابودن محاسنی از قبیل تقویت روحیه خودباوری وتفکرخلاق،یادگرفتن راه یادگیری وافزایش اعتماد به نفس درفراگیران،اما این روش یادگیری نمی تواند درتدریس کلیه موضوعات درسی کاربرد داشته باشدوعلاوه برآن ،همه شاگردان ومعلمان نیز توانایی آموزش اکتشافی را ندارندوبه همین جهت، روش تدریسی فراگیر تلقی نمی شود. بنابراین ،روش های تدریس متنوع هستند وبرای سهولت مطالعه آنها به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند ،اما هرگز نمی توان به بهانه اینکه برخی روش ها سنتی وبرخی دیگر نوین هستند،یک روش را بر دیگر روش ها ترجیح داد،بلکه با عنایت به نظراتصاحبنظران تعلیم وتربیت وبرنامه ریزان درسی وآموزشی،رویکرد تدریس تلفیقی و بهره گیری از مجموعه ای از روش های تدریس توصیه می شود واین هنر معلم است که با توجه به شرائط ومقتضیات کلاس درس به انتخاب روش تدریس مناسب می پردازد وشرط این کارآن است که معلمان با رویکردهای مختلف تدریس و شرائط و فنون آنها آشنایی کافی داشته باشند وبرنامه درسی متناسب باآن ها تدوین و به کارگرفته شود

برنامه درسی ،روش ،یادگیری اکتشافی ،یادگیری اکتشافی هدایت شده