علی روزی طلب - کارشناس ارشد مهندسی عمران گرایش سازه های هیدرولیکی دانشگاه شیراز
عارفه صفایی مقدم - کارشناس ارشد مهندسی عمران گرایش آب دانشگاه صنعتی امیرکبیر
سیدعلی اصغری پری - عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیا بهبهان

ب ه منظور بررسی اثر جهت تنش های اصلی در پایداری تونل های معمول و نیز تونل های دارای ترک، آزمایش هایی با استفاده از نمونه های محیط مربعی با یک تونل کوچک مرکزی انجام شد و نیز شبیه سازی عددی متناظر و همچنینمطالعات فتوالاستیک به انجام رسید . دو نوع مختلف از مصالح، ملات سیمان و ماسه سنگ، برای مدلسازی تونل استفاده شد، و سه نوع مختلف تونل نیز مورد مطالعه قرار گرفت. یعنی ) 1( تونل های معمولی تحت بار ناشی از تنش های اصلی با جهت های مختلف، ) 2( تونل های با ترک های شعاعی در جهت های مختلف در سه کنج های تحت فشار و ) 3( تونل های با یکترک شعاعی ثابت که تحت بار ناشی از تنش های محوری در جهت های مختلف است. در شبیه سازی عددی، عوامل تشدید تنش ناشی از ترکهای شعاعی، لحاظ شد و نتایج همگرایی خوبی با نتایج مدل های آزمایشگاهی داشتند . در تونل هایمعمولی، زمانی که ϴ زاویه بین تنش محوری اصلی و محور تقارن تونل 45 درجه است، تونل در نامطلوب ترین حالت ممکن است. در تونل های با یک ترک شعاعی در گوشه ی سقف، هنگامی که β زاویه بین ترک و دیوار تونل 135 درجه است تونل در نامطلوب ترین حالت ممکن است. برای تونل های با زاویه β=130 برای ترک شعاعی، وقتی که ϴ=0 و یا ϴ=70 است، مقاومت فشاری تونل های مدل شده نسبتا کم است، در حالی که زمانی که ϴ=90 است، بیش ترین مقدار مقاومت فشاری را دارد

جهت تنش های اصلی، مدل عددی تونل، شبیه سازی عددی، ضریب شدت تنش، آباکوس