رحیم دلالی اصفهانی - عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان
روح اله شهنازی - دانشجوی دکترای اقتصاد دانشگاه اصفهان

شدت نکوهش ربا در قرآن و روایات و اطمینان از وجود حکمت پشت آن، این پرسش را ایجاد میکند، که فلسفه تحریم ربا چیست؟ از طرفی با توجه به، وجود واژگان متفاوتی برای بیان نرخ بهره در ادبیات اقتصادی که برآمده از مصادیق و موقعیتهای مختلف اقتصادی است، این پرسش مطرح میشود که نرخ بهره منطبق با ربا کدام است؟ و نرخهای بهره منطبق با ربا چه اثراتی بر رشد اقتصادی دارند؟ این تحقیق پس از بررسی فلسفه تحریم ربا و مبانی نظری اثرات نرخ بهره پولی، شواهد تجربی نرخ بهره پولی را در منتخب کشورهای در حال توسعه ، OECD و کشورهای جنوب شرق آسیا بررسی می کند. سپس اثر رجحان زمانی و نرخ بهره را در مدل رشد فناوری درونزای رومر (1990) در سه حالت خالص رمزی (فقدان رجحان زمانی)، فضای رمزی- کینز و حالتی که در آن سرمایه انسانی تابعی منفی از نرخ بهره ی پولی است، بررسی می کند. در این بررسی رشد مداوم اقتصادی در افق نامحدود نیز مد نظر است که تامین کننده ی اهداف توسعه ی اقتصادی است.شواهد تجربی نشان می دهد، کشورهای OECD و جنوب شرق آسیا در سه دهه اخیر به سرعت نرخ بهره سپرده و وام خود را کاهش داده اند. همچنین نتیجه بررسی اثر رجحان زمانی و نرخ بهره پولی در مدل رومر بیانگر اثر منفی آنها بر رشد اقتصادی است.

ربا، نرخ بهره، رجحان زمانی، فناوری درونزای، رشد اقتصادی