مرتضی عزتی - استادیار اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس

باوجود اینکه در دوره ای از تاریخ برخی اندیشمندان مذهب را عامل عقب ماندگی جوامع می دانستند, باید گفت مذهب الهی و پیش برنده, سرمایه ای است که برای فرد و اجتماع حاصل می شود و انباشت آن موجب بهبود وضعیت اقتصادی, فرهنگی و اجتماعی جامعه می شود. از این رو می توان مذهب را در دو بعد سرمایه مذهبی فردی و سرمایه مذهبی اجتماعی عامل محرک و برانگیزاننده توسعه جامعه تلقی کرد. مذهب می تواند در بهبود وضعیت اقتصاد فردی و اجتماعی آثار مثبت داشته باشد. از جمله مسیرهای اثرگذاری سرمایه مذهبی بر رفتارهای افتصادی, ایجاد وظایف و توصیه های اکید برای کار و تلاش بیشتر, هدف مند کردن زندگی, ایجاد نهادهای اقتصادی و اجتماعی مفید برای توسعه فرهنگی, اجتماعی و اقتصادی جامعه است. در این مقاله این مباحث در قالب نظری و تجربی برای سرمایه مذهبی, عناصر تشکیل این سرمایه و نحوه اثرگذاری آن ارایه شده است.

سرمایه مذهبی, سرمایه, مذهب, اقتصاد اسلامی