فاطمه طبیب زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج
محمدرضا شکاری - استادیار گروه مهندسی عمران دانشگاه یاسوج

برای عبور آبهای اضافی از سراب )بالادست( به پایاب )پایین دست( سدها از سازه ای به نام سرریز استفاده میشود سرریز یکی از کلیدیترین اعضای سد به شمار میرود که شکست بسیاری از سدها به عدم کفایت سرریزشان نسبت داده شده است. ایمنی سدها به طور اهم ارتباط مسفقیم و تنگاتنگی با کفایت ظرفیت سرریز دارد. بیشتر شکست سدها در اثر عبور آب از روی تاج آ نها بوقوع میپیوندد که مهمترین عامل آن کافی نبود ظرفیت سرریز است. عملکرد ایمن سرریزها، در شرایط غیرعادی از قبیل باران های موسمی و انباشت فراوان باران ، عامل مهمی در ایمنی سدهاست. در ک صحیح ازعملکرد سرریزها میتواند تا حد زیادی هزینه ساخت را کاهش و مشکلات سیل گرففگی را مرتفع نماید. معمولاً سرریزها را بر حسب مهمترین مشخصه آ نها تقسیم بندی میکنند، این مشخصه میتواند در رابطه با سازه کنفرل، کانال تخلیه و یا هر عضو دیگر آ ن باشد. بر حسب اینکه سرریز مجهز به دریچه و یا فاقد آن باشد، به ترتیب بانام سرریزهای کنترل دار و یا سرریزهای بدون کنترل شناخته میشوند نوع سرریزها معمولاً با عناوین: ریزشی، اوجی، جانبی، شوت، مجرایی، تونلی، نیلوفری، سقوطی یا بار شکن، آبرو، سیفونی مشخص میگردد که سرریز زیگزاگی نمونه ای از سرریزهای ریزشی میباشد.

ضریب دبی، سرریزهای زیگزاگی، سرریز