هوشنگ کاتبی - دانشیار دانشکده فنی مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
پرستو حق گوی - کارشناس ارشد خاک و پی، دانشگاه تبریز، تبریز،

امروزه سازه های زیرزمینی یکی از راهکارهای مناسب و شناخته شده برای حل مسائل حمل و نقل در داخل شهرهای بزرگ محسوب می شود. با توجه به وسعت این شهرها و قرارگیری آنرا بر روی بسترهایی با مشخصات متنوع ازجمله خاک ماسهای با استعداد روانگرایی، نگرانیهایی در خصوص امنیت و حفظ کارکرد این سازهها، هنگام وقوع سوانح طبیعی مانند زلزله برای مهندسین محاسب مطرح میباشد. در ماسههای کم تراکم با استعداد روانگرایی، نیروی زلزله باعث افزایش فشارآب حفرهای و کاهش تنش موثر میشود که نرایتاً منجر به آبگونگی خا ماسهای میگردد. این حالهت مهی توانهد اختلالعملکرد سازه زیرزمینی را به دنبال داشته باشد. در این تحقیق تأثیر بار دینامیکی زلزله بر فشار آب حفرهای و تنش مؤثر در اعماق مختلف زمین اطراف تونل با استفاده از نرم افزار تفاضل محدود FLAC3D مد سازی و مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی ازاین است که در اثر نیروی زلزله ،در تمامی اعماق با افزایش اضافه فشار آب حفرهای و کاهش تنش مؤثر مواجه هستیم که این عامل می تواند باعث کاهش مقاومت برشی خاک و خرابی سازه زیر زمینی گردد

سازه زیرزمینی، روانگرایی،اضافه فشار آب حفرهای، تنش موثر، مقاومت برشی