غلامرضا داورپناه - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

دسترسی به منابع آب از دیدگاه کمی وکیفی لازمه حیات انسان و فعالیتهای مختلف بشری است . لذا حفاظت از این منابع بخصوص آبهای شیرین به عنوان یکی از مهمترین عوامل حفظ سلامت و توسعه همه جانبه جوامع مطرح می باشد . پرواضح است که در اولین اقدام برای حفاظت و بهره برداری بهینه از این منابع باید آگاهی و شناخت دقیقی از پتانسیل این منابع داشته باشیم و با انجام پایش های مستمر آگاهی همه جانبه ای را بخصوص از تغییرات کیفی آنها بدست آورده و زمینه های ایجادتوسعه پایدار را فراهم نمائیم . نتایج این بررسی حاکی از آنست که علیرغم اینکه بیلان آبهای زیرزمینی این دشت در حالت منفی قرار گرفته، وقوع خشکسالی های متناوب و مستمر در طی سالهای اخیر افت سطح آبهای زیرزمینی این مناطق را شدیدتر نموده و با وجود استقرار صنایع مختلف با آلودگی های تبعی خود و ازدیاد مصرف کودهای شیمیایی در تمامی پهنه دشت، خوشبختانه تغییری در کاهش کیفیت شیمیایی منابع آبهای زیرزمینی این دشت بوجود نیامده است . نتایج بدست آمده از این مطالعه که با بررسی و تجزیه و تحلیل داده های کیفیت شیمی ائی نمونه های جمع آوری شده از چاههای این دشت در طی ١٣ سال بدست آمده است . نشانگر اینست که کلیه نمونه های جامعه آماری این دشت دارای آب با طبقه بندی C2-S1 و از کیفیت خوب برای مصارف کشاورزی برخوردار می باشد و از نظر سایر مولفه های نظیر HCO3,SO4,Cl,Mg, Na مجموع آنیونها، مجموع کانیونها ، TDS (مجموع املاح محلول ) و سختی کل نیز در بین سالهای مورد بررسی تفاوت معنی داری مشاهده نشده و هیچ محدودیتی برای آبیاری محصولات مختلف کشاورزی ندارد . مشکل عمده این دشت کاهش سطح آبهای زیرزمینی بدلیل برداشت بی رویه از آنهاست که باید بطور جدی مورد توجه قرار گیرد .

دشت ابهر، تغییرات کیفی، کیفیت شیمیایی، پایش مستمر