بررسی کارایی برخی از روش های برآورد فرسایندگی باران در حوزه آبخیز چهل- گزی سد قشلاق

خاک یکی از مهمترین منابع طبیعی هر کشور است. در صورتیکه فرسایش خاک کنترل نشود نه تن ها خاک حاصلخیزی خود را از دست میدهد، بلکه با رسوب مواد در آبراهه ها، مخازن، بنادر و سدها و کاهش ظرفیت آبگیری آنها نیز زیانهای فراوانی را سبب میگردد. از آنجایی که اندازه گیری رسوب نیازمند داشتن امکانات و شرایط خاصی است بنابراین در بسیاری از حوزه های آبخیز انجام نمیگیرد و لذا تهیه و یا شناسایی روشهای دقیق برآورد آن که مبتنی بر داده های موجود باشد همواره مورد نیاز مهندسین و مدیران بوده است. در این تحقیق، سعی شده است تا اختلاف برخی از روش های مورد استفاده در برآورد عامل فرسایندگی باران در مدلهای برآورد فرسایش خاک و تولید رسوب شامل ،MUSLT ،AOF ،MUSLE-S ،EUSLE USLE-M و MUSLE-E در حوزه آبخیز چهلگزی سد قشلاق در شمال شهرستان سنندج مورد سنجش قرار گیرد. برای این منظور مقادیر عامل فرسایندگی بر اساس روش کار ارائه شده در هر مدل و برای هر رگبار محاسبه و ضمن مقایسه با یکدیگر، کاربرد آنها در تخمین میزان رسوب ناشی از رگبارها ارزیابی گردید. نتایج ضمن تائید اختلاف معنیدار بین روشهای مورد استفاده در برآورد مقادیر عامل فرسایندگی، بر وجود ارتباط معنی دار بین عامل فرسایندگی هر یک از روشها با مقادیر مشاهده ای رسوب رگبار با حداقل ضریب همبستگی 70 درصد در خصوص روش محاسبه عامل فرسایندگی در مدل EUSLE دلالت دارد.

Keywords:

فرسایندگی , مدل , حوزه آبخیز چهلگزی , سد قشلاق , استان کردستان