سید مهدی عصمت ساعتلو - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران آب ، عضو باشگاه پژوهشگران-کارشناس

پیشرفت در همه زمینه ها مرهون استفاده بهینه از منابع آب می باشد . در چند سال اخیر با بهره گیری از روشهای جدید طراحی و مدیریتی ، گامهای مناسبی در جهت تحقق این امر صورت گرفته است . چنانچه استفاده از آب در چرخه های بازگشتی متفاوت ، بر اساس نیازهای خاص زمانی و مکانی ، نوید بخش یک حرکت نوین در کنترل و استفاده مناسب از این منابع است . یکی از روشهای مهم و کارا جهت نیل به این هدف ، احداث سد بر روی رودخانه ها است . بواسطه ایجاد این سازه ها و تاسیسات جانبی ، ذخیره و متعاقب آن انتقال آب از یک مکان به مکان دیگر امکان پذیر است . در این راستا نیاز به طراحی و احداث سدهای خارج از بستر اصلی رودخانه با توجه به نیاز آب در مناطقی که جریان آبهای سطحی و زیر زمینی در آنها قابل اغماض باشد ، به روشنی مشهود و قابل تامل است . انحراف و انتقال آب از رودخانه های اصلی ، مخازن دیگر سدها و یا محل های تجمع آب به مخازن سدهای خارج از بستر ، می تواند در انتقال آب بین حوضه ای به عنوان یکی از مباحث مهم و کارآمد به شمار آید . سد خارج از بستر قیقاج که به منظور برداشت مازاد حقابه ایران از رودخانه ارس در حاال احداث می باشد ، نمونه ای بارز از این نوع تفکر در طراحی و اجراست .

انتقال آب بین حوضه ای ، سدهای خارج از بستر ، سد قیقاج