بهاره کشاورز - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه نفت، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه تربیت مدرس
امیرحسین سعیدی دهاقانی - استادیار گروه نفت، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه تربیت مدرس
سیدعلی موسوی دهقانی - عضو هیئت علمی پژوهشگاه صنعت نفت

پس از برداشت های اولیه و ثانویه، حجم بالایی از نفت درجای اولیه در مخازن نفتی به دام افتاده است که برای حصول آن، در دهه های اخیر فرایندهای ازدیاد برداشت نفت بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. یکی از مهمترین پروسه های ازدیاد برداشت نفت، تزریق گاز است که مشکل مهم آن، رسوب آسفالتین می باشد. رسوب آسفالتین باعث کاهش تراوایی، تغییر ترشوندگی، اسیب سازند، ایجاد اخلال در جریان مخزن و نیز باعث اسیب به تجهیزات سطح الارضی می شود. همین موارد هزینه ها و خسارات سنگینی را در پی دارد. با توجه به هزینه بر و زمان بر بودن اجرای ازمایشات مربوط به تعیین میزان رسوب اسفالتین، امکان تشخیص آن به طریق ازمایشگاهی برای نمونه های مختلف نفتی وجود ندارد که همین امر اهمیت ارائه ی مدلی کارآمد برای پیش بینی مقدار رسوب اسفالتین را مشخص می کند. از سوی دیگر، روش های آزمایشگاهی بسیاری برای تعیین نقطه ی شروع رسوب اسفالتین و میزان آسفالتین رسوبی وجود دارد. اخیراً تشخیص نقطه ی شروع رسوب اسفالتین با استفاده از اندازه گیری کشش سطحی سیستم گاز- نفت بسیار مورد توجه قرار گرفته است. بر طبق مطالعات، تغییرات کشش سطحی برحسب فشار، روندی خطی با سه شیب مختلف را دنبال می کند و رسوب آسفالتین در فشاری که شیب سوم شروع می شود، رخ می دهد. همچنین جهت جلوگیری از تشکیل رسوب اسفالتین، از تزریق ترکیباتی استفاده می شود که بتوانند از پدیده رسوب جلوگیری نمایند. باورکلی براین است که این مواد شیمیایی به روشی مشابه با اثر رزین ها، رسوب آسفالتین را تعلیق می نمایند و انها را در محلول پایدار می کنند. در این مقاله، ابتدا مدل های ارائه شده بر رسوب اسفالتین، سپس روش آزمایشگاهی ذکر شده برای تعیین نقطه شروع رسوب آسفالتین و در نهایت به بررسی اثر سورفکتانت های مختلف بر نقطه شروع رسوب آسفالتین می پردازیم.

رسوب اسفالتین، مدل سازی، اندازه گیری کشش سطحی، کاهش دهنده های کشش سطحی