مصطفی شجاعی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی نفت حفاری و بهره برداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد امیدیه، گروه مهندسینفت، امیدیه، ایران
عبدالمجید موحدی نیا - استادیار ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج ، گروه مهندسی نفت، یاسوج، ایران

در برخی از مخازن نفتی برشهای سبک نفت خام و در برخی دیگر برشهای سنگین آن بیشتر است. در هر نمونه مخزنترکیبات سنگین هیدروکربوری طی دما و فشار مخزن نفتی تمایل به رسوب دارند. تحلیل شرایط مخازن از لحاظ میزانرسوب آسفالتین به هنگام استخراج نفت از مهمترین مسائل در ازدیاد برداشت و یا ثابت نگاه داشتن شرایط برداشت ازمخازن می باشد. آسفالتینها گروه انحلال پذیری هستند که در حضور مقادیر اضافی هیدروکربن های مایع و سبکی مانندنرمال پنتان یا نرمال هگزان از نفت خام و نفت سنگین رسوب می کنند. با افزایش میزان رسوب آسفالتین در مخزن و نشستسطحی آن و نتیجتا با انسداد گلوگاه های حفره دبی تولیدی کاهش می یابد و همچنین با تغییر ترشوندگی سنگ از آب-دوست به نفت- دوست در نتیجه نشست و جذب آسفالتین بر روی سطح سنگ به عنوان سدی در برابر تولید نفت عملمی کند و لذا بخشی از نفت درون مخزن هدر رفته و به مرور زمان میزان برشهای سنگین افزایش یافته و مشخصات نفت راسنگین تر و از مرغوبیت آن در طول زمان می کاهد. به دلیل خارج از دسترس بودن مخزن امکان مطالعه و بررسی مستقیمبر روی رسوبات آسفالتین وجود ندارد. انجام تست های آزمایشگاهی نیز برای هر میدان و مخزن نفتی هم هزینه بر است وهم وقت گیر. از این رو پژوهشگران روی به مدلسازی ریاضی پدیده نشست آسفالتین در محیط متخلخل آورده اند. بااستفاده از این راهکار میتوان به کمک یک فرمول ریاضی پدیده نشست آسفالتین و صدمات ناشی از آن را برای مخازنمختلف نفتی پیش بینی نمود. ولی قبل از بکار گیری مدل ریاضی برای مطالعات میدانی ضروری است که به منظور آگاهیاز صحت مدل و روابط ریاضی ارائه داده شده , مدل پیشنهادی با چند سری داده های آزمایشگاهی اعتبار سنجی شود. دراین مطالعه، مدل Wang و همکارانش (1999) بعنوان پایه در نظر گرفته شده و سپس به منظور توسعه مدل ترم های پخش شدگی و جذب سطحی اضافه شده اند, و نهایتا مدل پیشنهادی با چند سری داده های آزمایشگاهی هم برای مخازن داخلکشور و هم مخازن خارج اعتبارسنجی و مورد بحث قرار گرفته است.

آسفالتین , نشست , مدلسازی , مغزه , انسداد گلوگاهی حفره