مطالعه ی تطبیقی دفاع مشروع در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و ماده 51 منشور ملل متحد

موضوع دفاع مشروع از جان که از جمله مباحث مهم حقوق جزای عمومی است که از دیر باز نزد اقوام و ملل مختلف مثل بابلی ها، یونانی ها، رومی ها، هندی ها و ادیان مختلف تا به امروز وجود داشته است و همراه با گذشت زمان به تدریج تحول و تکامل یافته و دامنه ی آن گسترش پیدا کرده است. در حقوق جزای اسلام نیز مساله دفاع مشروع، با این که از اهمیت خاصی برخوردار است، بطور پراکنده و تحت عناوین ومباحث گوناگون فقهی مورد بحث و گفتگو قرار گرفته است و فقهای اسلامی با عبارات و تعابیر مختلف و اغلب فشرده از آن سخن گفته اند. دفاع مشروع از جمله جهاتی است که قانونگذار ایرانی صراحتاً در ماده 156 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 اجازه آن عمل را داده و انجام دهنده ی چنین رفتاری را با رعایت مراحل و شرایط خاصی قابل مجازات نمی داند. مسأله دفاع مشروع در قانون سابق جزو علل موجهه جرم بوده و در قانون لاحق از موانع مسئولیت کیفری به شمار آمده است که همین مساله و حذف علل موجهه جرم در بسیاری از موارد باعث مشکلات عدیده در سیستم قضایی کشور خواهد شد. در این تحقیق که به روش کتابخانه ای و با ماهیت تحلیلی و توصیفی می باشد نگارنده با مستندات علمی به این نتیجه رسیده است که نظام حقوقی ایران مساله دفاع مشروع را برای اشخاص و آن هم زمانیکه جان، عرض، ناموس، مال، آزادی تن خود یا دیگری را در معرض خطر فعلی یا قریب الوقوع مشاهده نماید می تواند با رعایت مراحل و اجتماع شرایط مقرر بر اساس همان قانون به دفاع پرداخته و از مجازات رهایی یابد و این در حالی است که ماده 51 منشور ملل متحد، حق دفاع مشروع را به عنوان حق طبیعی و ذاتی دول و سازمان های دولتی محسوب نموده است

Keywords:

دفاع , مشروع , جان , نفس , دفاع مشروع , منشور ملل متحد