طیبه رهنمون پیروج - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه زنجان
امیر جباری - عضو هیئت علمی و استادیار اقتصاد دانشگاه زنجان

رانت نوعی مازاد یا درآمدهای غیرتولیدی است که به دنبال ایجاد کمیابیهای ساختگی یا طبیعی ایجاد میشود. رانت شامل چهار دسته اقتصادی، علمی، سیاسی و اطلاعاتی میباشد و منابع و زمینههای شکلگیری متفاوتی دارد. این مقاله به دنبال آن است تا بر اساس روش تحلیلی- توصیفی به ماهیت رانت، کارکرد و عواقب آن در اقتصاد ایران بپردازد. در این راستا، با بررسی و مطالعات انجام شده پیرامون رانت، زمینههای شکل گیری، کارکردهای نهادی و بررسی چند کشور منتخب و بیان تجربه موفقیت آمیز کشور نروژ، سعی شده است اهمیت این موضوع مهم آشکار و تأثیرات آن بر توسعه اقتصادی بیان گردد. نتایج مطالعه نشان میدهد که فعالیتهای رانتجویی از دو طریق رشد و توسعه اقتصادی یک کشور را تحت تأثیر قرار میدهند. ابتدا در نتیجه این فعالیت از تولید ناخالص داخلی کاسته شده و منابعی که در این فعالیتها هزینه میشوند دیگر نمیتوانند در تولید محصولات ارزش افزا به کار روند، پس توان تولیدی و پتانسیل رشد و توسعه اقتصادی کشور کم میشود. در ثانی این فعالیتها با ایجاد اخلال در مؤلفههای رشد اقتصادی، کشور را از دستیابی به ترکیب بهینه آنها محروم میکند

رانت، رانت اقتصادی، رانت سیاسی، توسعه اقتصادی