سیدزین العابدین موسوی - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل عمومی

از لحاظ فلسفه سیاسی، درباره قدرت و حاکمیت سیاسی، دو پرسش مطرح میشود که باید به آن پاسخ داد:یکی اینکه منشا حاکمیت چیست؟ یعنی قدرت در کجاست و از چه کسی ناشی میشود. و دوم اینکه حقفرمانروایی با کیست و چه کسی باید فرمانروا باشد. درباره سوال اول نظریههای مختلفی ابراز شده است که اهم آنها نظریه الهی )تئوکراتیک( و نظریه حاکمیت مردم )دموکراتیک( است. مدافعان نظریه حاکمیتتئوکراتیک معتقدند که منشا قدرت سیاسی خداست و بر این باورند که زمامداران، قدرت خود را از خداوند به دست میآورند. اما به عکس طرفداران نظریه حاکمیت مردم، عقیده دارند که منشا قدرت سیاسی، خود مردمهستند و زمامداران قدرت خود را از آنها میگیرند. به طوری که ملاحظه میشود نظریه اول قدرت را مربوط به ماورالطبیعه ارتباط میدهد که افراد در به وجود آمدن آن چندان نقشی ندارند در صورتی که نظریه دومقدرت را امری کاملا بشری و از امور این جهان تلقی میکند و برای افراد در حکومت نقش فعال قائل است. اما درباره اینکه در یک جامعه سیاسی، حق فرمانروایی با کیست و چه کسی باید فرمانروا باشد. باید در نظر داشت که این سوال ارتباط نزدیکی با سوال اول دارد و در واقع مسئله مشروعیت قدرت و مشروعیت فرمانروایان را مطرح میکند، زیرا اگر قدرت را ناشی از خداوند بدانیم فرمانروایی حق آنهایی خواهد بود که در نظر مردم از چنین اعتباری برخوردار هستند. و به عکس اگر قدرت را ناشی از مردم بدانیم فرمانروایی حقمسلم و مشروع افرادی خواهد بود که از راه انتخابات آزاد برگزیده میشوند.لذا ما در این مقال برآن هستیم علاوه بر تعریف مختصرص از حاکمیت به بررسی حاکمیت مطلوب در اسناد سازمان های بین المللی بپردازیم

حاکمیت، اسناد بین المللی،دموکراتیک،تئوکراتیک