مونا زندیان - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
مریم صوفی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه علوم و تحقیقات تهران
بهناز بابایی مراد - مدرس گروه کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

امروزه یکى از عوامل موثردر ارتقاى امنیت شهرى، پیشگیرى ازجرم وناهنجاری ها و کجروی ها ی اجتماعی است. با توجه به مطالعاتصورت گرفته ی عوامل اجتماعى مانند فقری بیکاری، ناهماهنگی اجتماعی، میزان بالای جمعیت جوان، باعث ایجاد محیطی مستعد و درمعرض جرم و ناهنجاری رفتارى می شود. صاحبنظران در تحلیل مکان و بزهکاری بر این عقیده اند که بشر در مکان و زمان مشخصیمتولد می شود و با توجه به کنشهای فردی و اجتماعی خودی با محیط های خاص ارتباط و با کسانی تعامل دارد که به شیوه ی اجتماعیبا او زندگی می کنند. آنچه در این میان اهمیت دارد. رابطه و تأثیر متقابل محیط بر رفتارهای اجتماعی منفی و ناهنجار است که امکانمطالعه تحلیل فضایی جرم و یا ناهنجاری ها را در فضای عمومی فراهم می کند؛ زیرا هر فرد زندگی با توجه به سطح آگاهی و گسترهی عملکرد خود در تعامل با کسانی است که در قالب زمانی و مکانی او قرار دارند؛ از این رو فضای پیرامون او تأثیر عمده ای در رفتار، نوع نگرش و فرآیندهای اجتماعی او و نقش محتوایی و تعیین کننده ای در پیدایش رخدادها و کنش های اجتماعی هنجار یا ناهنجار اوایفا می نماید. یافته های پژوهشی نشان می دهد که از جمله دیدگاه های مطرح در زمینه تحلیل و تبیین رابطه مکان و بزهکاری،نگرش پیشگیری جرم از طریق طراحی محیطی ( CPTED ) است. مبنای دیدگاه فوق آن است که با طراحی صحیح و استفاده مناسبو موثر از محیط ساخته شده به وسیله انسان، امکان کاهش میزان بزهکاری، افزایش امنیت و در نهایت بهبود کیفیت زندگی بشر فراهممی شود. به طور مشخص امنیت در فضاهای عمومی یک شهر، سرزندگی و پویایی فضا را به دنبال خواهد داشت که نمود آن را میتوان در حضور فعال مردم، خلق هررنگ تعاون و تعامل، کاهش استرس و نگرانی، حضور گروه های مختلف سنی و جنسی و حیاتشبانه مشاهده نمود. روش تحقیق پژوهش حاضرتحلیلى واسنادى است که به تبیین محتوایى ومکانیسم کارآیى این رویکرد در محیطهاى عمومی شهرى توجه خواهد کرد. در جهان امروزی پیشگیری از جرم، که با هدف کاهش فرصتها و انگیزه های مجرمانه انجام می پذیرد، اهمیت بسیاری یافته است؛ در این مقاله پیشگیری از وقوع جرم از طریق طراحی محیطی، به عنوان بخشی از راهکار جامعه در جهت اجتناب جرم، بررسی می شود. پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی، بر راهکارهای حل مشکل جرم و ترس از وقوع جرم تأکید دارد چرا که پیگیری از جرم از طریق طراحی محیطی (CPTED) بر تجزیه و تحلیل منطقی و نظام مند وقوع جرم در یک موقعیت و مکان خاص تأکید دارد و از طریق ارائه راهکارهایی که متناسب با وقوع جرائم است.

؛CPTED، طراحی محیطیی فضای عمومی، افزایش امنیتی پیشگیری از جرم و جنایت