جواد بابایی - استاد موسسه آموزش عالی خاوران و دانشجوی دکترای برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد
امیر عبدالعظیمی - دانشجوی کارشناسی مهندسی شهرسازی، موسسه آموزش عالی خاوران
پوریا سیگارچی - دانشجوی کارشناسی مهندسی شهرسازی، موسسه آموزش عالی خاوران

در پی افزایش روز افزون جمعیت شهرها، گسترش فضایی بی رویه و بدون برنامه شهرهای بزرگ و متوسط کشور، راه حل هایمتفاوت و گاه متناقضی برای توسعه شهرها مطرح شد، که بهره گیری از این راه حل ها باعث شکل گیری بافت های جدیدشهری در مجاورت شهرها و جابجایی ساکنان و کاربری های شهری به نواحی جدید، به ویژه در اواخر قرن بیستم، گردیده است.ادامه این روند، ضمن آنکه رشد پراکنده شهرها را در اراضی و محیط زیست اطراف شان موجب شد. زمینه بازماندن نواحیمرکزی شهرهای سنتی را نیز از جریان توسعه فراهم آورد؛ در نتیجه گسترش بی رویه و کنترل نشده شهرها، آسیب زیادی بهبافت شهر از لحاظ انسجام فضایی و هم چنین پراکندگی مناسب خدمات وارد کرده است. امروزه با توجه به اهمیت حفظ منابعطبیعی و کاهش آثار زیست محیطی توسعه بی رویه شهرها، توسعه میان افزا به عنوان یکی از رویکرد های شهرسازی مطرحشد. در نتیجه به جای گسترش افقی شهرها، رشد آن ها در محدوده موجود و با حداکثر استفاده از امکانات اراضی توسعه یافتهواقع در محدوده شهر الویت دارد.پژوهش حاضر از نظر ماهیت، از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ روش تحقیق، از نوع روش های اسنادی-تحلیلی است. درگردآوری داده ها از نرم افزار (GIS)، و هم چنین در تحلیل داده ها و اطلاعات از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)جهت رتبه بندی و الویت بندی مناطق نهایی، استفاده شده است. از یافته های پژوهش، تایید امکان کاربرد اصول توسعه میانافزا در بافت های شهری ما با توجه به شاخص های بومی تعریف شده و ارائه روشی جهت دستیابی به مناطق هایی با بالاترینپتانسیل برای این توسعه و رتبه بندی و ارزش گذاری آن هاست.

توسعه میان افزا- بافت جدید شهری- پراکنده شهری- نواحی مرکزی، AHP, GIS