شهرام جایدری - کارشناس ارشد مهندسی رودخانه شرکت مدیریت منابع آب ایران
شکور سلطانی - دکتری مهندسی آب، مدیر کل دفتر مهندسی رودخانه و سواحل شرکت مدیریت مناب

برای تعیین عرض تعادل و سایر پارامترهای هندسی و هیدرولیکی رودخانه از روشهای تجربی و منطقی استفاده می شود. روش تجربی که براساس تجزیه وتحلیل داده ها و ایجاد روابط و همبستگی بین آنها استوار هستند در شرایط محلی یا شرایط مشابه کاربرد دارند. هنگامی که معادله رژیم بر اساس معادلات تجربی، هندسه هیدرولیکی بدست می آیند فقط وابستگی یک پارامتر متغییر ذکر شده با پارامتر مستقل دبی مطرح می شود که این خود نشان دهنده آن است که عرض یا عمق به دانه بندی و شیب بستگی ندارد و حال آنکه در عمل چنین نمی باشد. لذا بکارگیری هر چه بیشتر پارامترهای فوق در معادلات رژیم بر دقت و کاربردی بودن آنها می افزاید. در این مقاله ابتدا بین عرض و دبی و همچنین بین عمق و دبی رودخانه کشکان در استان لرستان همبستگی ایجاد گردید. در مرحله بعد پارامتر شیب رودخانه و دانه بندی مواد بستر رودخانه به این روابط اضافه گردید. نتیجه نشان داد که با افزایش پارامترها درمعادلات رژیم، دارای ضریب همبستگی بالاتری بوده بنابراین قابل اعتمادتر بوده و استفاده از آنها نسبت به معادلاتی که پارامترهای کمتری دارند ارجعیت دارد.

معادلات رژیم، دبی غالب، روشهای تجربی، روشهای منطقی، عمق رودخانه، عرض رودخانه