کیومرث مهرآسا - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند، مرند، تبریز، ایران
داوود سعادت - دانشجوی دکتری، رشته معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران، تهران، ایران

معماری زمینه گرا بر زمین مداری و پیوند محیط با فضا تاکید دارد و با درک پیام بستر خود شکل می گیرد و در واقع پیامی را که بستر معماری به او انتقال داده به عینیت رسانده و طراحی می کند. در نتیجه ساختمان جزء کوچکی از طبیعت خواهد بود. در این نوع معماری هر بنایی بر اساس زمینه های فرهنگی،اجتماعی، تاریخی، کالبدی و اقلیمی و شرایط خاص آن سایت و ساختمان طراحی و اجرا می گردد. معماری زمینه گرا تلاشی است برای نشان دادن توان محیط مطلوب بصری در مقیاسی کلان تر از معماری. در حوزه کشورهای اسلامی عصر معاصر اندیشمندان و معماران بنامی همچون حسن فتحی و نادر خلیلی با احساس ضرورت موضوع زمینه گرائی به خلق آثاری قابل توجه و تامل اقدام نمودند، در این مقاله سعی می شود تا جایگاه معماری بومی در کارها و اندیشه های دو معمار متفکر، مورد بررسی قرار گیرد. برای اینکه بتوانیم تصویری روشن تر از تاثیر کارهای این دو معمار ارائه دهیم ، لازم است کارهای فتحی و خلیلی را بصورت مقایسه ای ، مورد بررسی قرار دهیم. جنبشی که فتحی در مصر سردمدار آن بود ، با تاخیر زمانی و بصورت هوشمندانه ای توسط خلیلی در ایران و سپس آمریکا دنبال شد. این پژوهش از نظر روش توصیفی – تحلیلی است. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه اسناد کتابخانه ای و منابع اینترنتی صورت گرفته است.

؛ فرهنگ و معاری ، معماری زمینه گرا ، حسن فتحی ، نادر خلیلی